6 Nisan 2007 Cuma

inşaat malzemelerinde TS belge noları

İNŞAAT MALZEMELERİNDE TS BELGE NOLARI
TS 03078 BETON İŞLERİNDE KULLANILAN PVC PLASTİK DİLATASYON MALZEMELERİ-PVC PLASTİK SU TUTUCULARI
TS 03068 LABORATUARDA BETON DENEY NUMUNELERİN HAZIRLANMASI VE BAKIMI
TS 03113 YAPILAR İÇİN SU GEÇİRMEZ KAĞITLAR
TS 03114 BETON BASINÇ MUKAVEMETİ TAYİNİ
TS 03115 TAZE BETON KIVAM DENEYİ (VEBE METODU İLE)
TS 03128 BİNALARDA ZEMİN RUTUBETİNE KARŞI YAPILACAK YALITIM İÇİN YAPIM KURALLARI
TS 03129 BETONDA YARMADA ÇEKME DAYANIMI TAYİNİ DENEYİ (SİLİNDİR YARMA METODU)
TS 03231 PİŞMİŞ KİL DRENAJ BORULARI
TS 03232 YAPILARDAKİ OTURMALARIN KABARMA VE ÇÖKMELERİNİN YAPIM SIRASINDA VE SONRASINDA GÖZLENMESİ YÖNTEMLERİ
TS 03233 ÖN GERİLMELİ BETON YAPILARIN HESAP VE YAPIM KURALLARI
TS 03234 BİMSBETON YAPIM KURALLARI,KARIŞIM HESABI VE DENEY METOTLARI
TS 03235 PÜSKÜRTME YOLU İLE ASBEST-ÇİMENTO YALITIMI YAPIM KURALARI
TS 03260 BETON YÜZEY SERTLİĞİ YOLU İLE YAKLAŞIK BETON DAYANIMININ TAYİNİ KURALI
TS 03261 TAZE BETONDA HAVA MİKTARININ HACİM METODU İLE TAYİNİ
TS 03262 BETONDA AŞINMA DAYANIKLILIĞI TAYİNİ DENEY METODU (KUM PÜSKÜRTME YOLU İLE)
TS 03284 BETONUN EĞİLMEDE ÇEKME DAYANIMI TAYİNİ (ÜÇTE BİR NOKTALARDAN YÜKLENMİŞ BASİT KİRİŞ METODU İLE)
TS 03285 BETONUN EĞİLMEDE ÇEKME DAYANIMI TAYİNİ (ORTA NOKTASINDAN YÜKLENMİŞ BASİT KİRİŞ METODU İLE)
TS 03286 BETONUN EĞİLMEDE ÇEKME DAYANIMININ ŞANTİYEDE TAYİNİ DENEYLERİ
TS 03287 BETONUN EĞİLMEDE ÇEKME DENEYİNDEN ÇIKAN DENEY NUMUNESİ PARÇALARI ÜZERİNDE BASINÇ DAYANIMI DENEY METODU
TS 03288 YAĞMUR OLUKLARI VE BORULARI-METAL LEVHADAN İMAL EDİLEN TARİFLER,SINIFLANDIRMA VE ÖZELLİKLER
TS 03289 GÖZENEKLİ BETON-HAFİF AGREGALI-BASINÇ MUKAVEMETİNİN TAYİNİ
TS 03322 ÇİMENTO HARCI VE BETON NUMUNELERİNDE BOY DEĞİŞİM TAYİNİ
TS 03323 BETON BASINÇ DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI, HIZLANDIRILMIŞ KÜRÜ VE BASINÇ DAYANIM DENEYİ
TS 03324 KÜÇÜK TİP PİS SU ARITMA TESİSLERİNİN TASARIM, YAPIM VE İŞLETME KURALLARI
TS 03351 ŞANTİYEDE BETON DENEY NUMUNELERİNİN HAZIRLANMASI
TS 03357 ÇELİK YAPILARDA KAYNAKLI BİRLEŞİMLERİN HESAP VE YAPIM KURALLARI
TS 03441 KLINKERLER-PORTLAND ÇİMENTOSU KLINKERİ
TS 03442 ORGANİK LİFLİ BİTÜMLÜ OLUKLU LEVHALAR VE ÖZEL PARÇALARI
TS 03457 KİREMİT-PİŞMİŞ TOPRAKTAN
TS 03440 ZARARLI KİMYASAL ETKİLERİ OLAN SU,ZEMİN VE GAZLARIN ETKİSİNDE KALACAK BETONLAR İÇİN YAPIM KURALLARI
TS 03443 KARGİR DUVAR HARÇLARININ KARGİR DUVAR ELEMANLARINA YAPIŞMA DAYANIMININ TAYİNİ DENEY YÖNTEMİ
TS 03449 ÇABUK DONA VE ÇÖZÜLME KOŞULLARI ALTINDA BETONDA DAYANIKLILIK FAKTÖRÜ TAYİNİ
TS 03450 GRE-SERAMİK KAROLAR-DIŞ ÇEVRE ŞARTLARINA DAYANIKLI
TS 03451 SERAMİK KAPLAMA PLAKALARIN MUAYENE VE DENEY METOTLARI
TS 03452 BETON KİMYASAL KATKI MADDELERİ (PRİZ SÜRESİNİ AYARLAYAN VE KARIŞIM SUYUNU AZALTAN)
TS 03453 BETON ELEMANLARDA BÜZÜLME ORANI (RÖTRE) TAYİN METODU
TS 03454 BASINÇ ALTINDA BETONDA SÜNME TAYİN METODU
TS 03455 BETONDA GEÇİRGENLİK KATSAYISI TAYİN METODU
TS 03456 BETONA HAVA SÜRÜKLEYİCİ KATKI MADDELERİ
TS 03458 KANALİZASYON BORULARI-SERAMİKTEN
TS 03502 BETONDA STATİK ELASTİTE MODÜLÜ VE POISSON ORANI TAYİNİ
TS 03505 ÖNYAPIMLI BETONARME KANALET EYERLERİ
TS 03523 BETON AGREGALARIN YÜZEY NEMİ ORANININ TAYİNİ
TS 03524 YÜKSEK FIRIN CÜRUF AGREGALARINDA SÜNGERİMSİ VE CAMSI TANE ORANI TAYİNİ
TS 03525 YÜKSEK FIRIN CÜRUF AGREGALARINDA UFALANMAYA YATKINLIK TAYİNİ
TS 03526 BETON AGREGALARINDA ÖZGÜL AĞIRLIK VE SU EMME ORANI TAYİNİ
TS 03527 BETON AGREGALARINDA İNCE MADDE ORANI TAYİNİ
TS 03528 BETON AGREGALARINDA HAFİF MADDE ORANI TAYİNİ
TS 03529 BETON AGREGALARININ BİRİM AĞIRLIKLARININ TAYİNİ
TS 03530 BETON AGREGALARININ TANE BÜYÜKLÜĞÜ DAĞILIMININ TAYİNİ (GRANÜLMETRİK BİRLEŞİM TAYİNİ)
TS 03531 ÖNYAPIMLI BETONARME KANALETLER
TS 03559 ÇİFT CAMLI PENCERE ÜNİTESİ
TS 03540 ÖNYAPIMLI BETONARME KANALET SIZDIRMAZLIK CONTALARI
TS 03599 SU DEPOLARI VE YÜZME HAVUZLARININ SIZDIRMA YALITIMI TASARIM VE YAPIM KURALLARI
TS 03624 SERTLEŞMİŞ BETONDA ÖZGÜL AĞIRLIK SU EMME VE BOŞLUK ORANI TAYİN METODU
TS 03645 BİTÜMLÜ SICAK KAPLAMA KARIŞIMLARININ BASINÇ DAYANIMI TAYİNİ METODU
TS 03646 ÇİMENTO-ERKEN DAYANIMI YÜKSEK
TS 03647 BİNALARDA YERALTI SUYUNA KARŞI YAPILACAK YALITIMLARDA TASARIM VE YAPIM KURALLARI
TS 03648 ÖNYAPIMLI BETON ELEMANLARA ATMOSFER BASINCI ALTINDA BUHAR KÜRÜ UYGULAMA KURALLARI
TS 03649 PERLİTLİ ISI YALITIMI BETONU YAPIM-UYGULAMA KAURALLARI VE DENEY METODLARI
TS 03655 BETON AGREGALARINDA DONA DAYANIKLILIK TAYİNİ
TS 03673 BETON AGREGALARINDA ORGANİK KÖKENLİ MADDE TAYİNİ DENEY METODU
TS 03674 BETON AGREGALARINDA SÜLFAT MİKTARI TAYİN METODU
TS 03681 GENLEŞTİRİLMİŞ PERLİT AGREGASI
TS 03682 ALÇILI PERLİT BÖLME DUVARI ELEMANLARI
TS 03683 ÖNYAPIMLI BETONARME KANALET AYAKLARI VE TEMEL BLOKLARI
TS 03694 BETON AGREGALARINDA AŞINMAYA DAYANIKLILIK AŞINMA ORANI TAYİNİ
TS 03720 BİTÜMLÜ KAPLAMA KARIŞIMLARININ HESAP ESASLARI-MARSHALL VE HUBBARD-FIELD METODLARI İLE-
TS 03721 ÇELİK TELLER-ÖNGERİLMELİ BETON İÇİN-
TS 03722 PERLİTLİ SIVA VE SIVA HARÇLARININ YAPIM, BAKIM VE UYGULAMA KURALLARI
TS 03732 BETON AGREGALARINDA KLORÜR MİKTARI TAYİNİ METODU
TS 03787 BETON AGREGASI-HAVADA SOĞUTULMUŞ YÜKSEK FIRIM CÜRUFUNDAN-
TS 03811 ÖNYAPIMLI BETONARME KANALET,KANALET EYERİ, KANALET AYAĞI VE TEMEL BLOKLARI YAPIM KURALLARI
TS 03814 BETON AGREGALARINDA TANE ŞEKLİ SINIFI TAYİNİ DENEY METODU
TS 03820 BETON AGREGALARI-ORGANİK MADDELERİN HARÇ DAYANIMIA ETKİSİNİN TAYİNİ METODU
TS 03821 BETON AGREGALARI-YETERLİLİK DENEYİ-
TS 03830 BETON BORU YAPIM KURALLARI
TS 04022 KİREÇLER-SÖNDÜRÜLMÜŞ-YAPILARDA KULLANILAN
TS 04037 SERAMİK KAROLAR-TOZ HALİNDE PRESLENMİŞ-SU EMMESİ (%6TS 04045 YAPI MALZEMELERİNDE KAPİLER SU EMME TAYİNİ
TS 04046 HAZIR DUVAR PANELLERİ HAFİF AGREGALI BETONDAN YAPILMIŞ, BOŞLUKLU
TS 04047 HAZIR DÖŞEME VE ÇATI PLAKLARI-HAFİF AGRAGALI BETONDAN YAPILMIŞ DONATILI
TS 04060 DENİZLİKLER-BETONDAN YAPILMIŞ HAZIR-
TS 04063 PARAPETLER-BETONDAN YAPILMIŞ HAZIR-
TS 04067 MERDİVEN BASAMAKLARI-BETONDAN YAPILMIŞ HAZIR-
TS 04081 FİLTRE KUMU VE ÇAKILI-SU ARITMA TESİSLERİNDE KULLANILAN-
TS 04106 TAZE BETONDA SU SALMA YÜZDESİNİN TAYİNİ
TS 04203 BETON KARIŞTIRMA DONANIMI YETERLİLİK TAYİNİ
TS 04377 FABRİKA TUĞLALARI-DUVARLAR İÇİN DÜŞEY DELİKLİ HAFİF
TS 04559 BETON ÇELİK HASIRLARI
TS 04560 ASBEST VE ÇİMENTODAN YAPILMIŞ OLUKLU LEVHALARIN ÇATI KAPLAMSINDA KULLANILMASI KURALLARI
TS 04561 ÇELİK YAPILARIN PLASTİK TEORİYE GÖRE HESAP KURALLARI
TS 04562 FABRİKA TUĞLALARI DUVARLAR İÇİN-KLİNKER TUĞLA
TS 04563 FABRİKA TUĞLALARI DUVARLAR İÇİN-YATAY DELİKLİ-
TS 04834 BETON İLE İLGİLİ TERİMLER
TS 04916 HAFİF ÖRGÜ HARÇLARI-HAFİF AGRAGALARLA YAPILMIŞ,DUVARLAR İÇİN
TS 05021 KANALİZASYON BORULARI İÇİN ÖZEL PARÇALAR-SERAMİKTEN-
TS 05105 BETONARME TEL ÇİT DİREKLERİ
TS 05358 SERT PVC PROFİLLERİ-PENCERE VE CAMLI DIŞ KAPI YAPIMINDA KULLANILAN-
TS 05536 ÇELİK KONSTRÜKSİYON PROJELERİNİN ÇİZİM VE TANZİMİ KURALLARI
TS 05679 ÇELİK ÇUBUKLAR-ÖNGERİLMELİ BETON İÇİN-ALAŞIMLI SICAK HADDELENMİŞ VEYA SICAK HADDELENMİŞ İŞLEM GÖRMÜŞ
TS 05680 ÇELİK DEMETLER(TORONLAR)-ÖNGERİLMELİ BETON İÇİN
TS 05707 ÖNGERİLMELİ BETON BORULAR
TS 05744 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE TEMEL ZEMİNİ ÖZELLİKLERİNİN YERİNDE ÖLÇÜMÜ.
TS 05891 ASBEST --ÇİMENTO BORU HATLARI-HİDROLİK HESAP ESASLARI
TS 05892 BİNA İNŞAATI-DERZ MALZEMELERİ-DERZ SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ-TERİMLER
TS 05893 BETON BASINÇ MUKAVEMETLERİNE GÖRE SINIFLANDIRMA
TS 05929 BETON DENEYLERİ-BOYUTLAR, TOLERANSLAR VE DENEY NUMUNELERİNİN UYGUNLUĞU
TS 05930 TAZE BETON-KIVAM SINIFLANDIRMASI
TS 05931 SIKIŞTIRILMIŞ TAZE BETON
TS 05958 BİNA VE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ GENEL TERİMLER
TS 05991 ASBESTLİ ÇİMENTO BORU HATLARI-DÖŞEME KURALLARI
TS 06082 BİNA İNŞAATI-DERZ MALZEMELERİ-DERZ SIZDIRMAZLIK MALZEMELRİ-SÜREKLİ UZAMADA ÇEKME ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ METODU
TS 06083 BİNA İNŞAATI-DERZ MALZEMELERİ-DERZ SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ-ÇEKME ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ METODU
TS 06084 BİNA İNŞAATI-DERZ MALZEMELERİ-ELASTİKİYET TAYİN METODU
TS 06085 TAZE BETON -KIVAM TAYİN METODU-SIKIŞTIRMA İNDEKSİ
TS 06164 BETONARME PROJELERİN ÇİZİM VE TANZİMİ KURALLARI-GENEL
TS 06165 BİNA BOYUT TOLERANSLARI-BÖLÜM 1:DEĞERLENDİRME VE ŞARTNAMELERDE UYGULANACAK TEMEL İLKELER
TS 06166 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-ZEMİNDE pH DEĞERİNİN ÖLÇÜMÜ
TS 06167 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-KALSİYUM KARBONAT MUHTEVASININ BULUNMASI
TS 06168 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-ZEMİN BOŞLUK SUYU VE YERALTI SUYUNDA ÇÖZÜNMÜŞ TUZ MUHTEVASININ BULUNMASI
TS 06169 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-ORGANİK MADDE MİKTARININ BULUNMASI
TS 06170 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-ZEMİNİN TOPLAM SÜLFAT MUHTEVASININ TAYİNİ
TS 06171 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-YERALTI SUYU VE ZEMİN BOŞLUK SUSYUNDA ÇÖZÜNMÜŞ SÜLFAT MUHTEVASININ ÖLÇÜLMESİ
TS 06172 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNDE ZEMİN DENEYLERİ:KİMYEVİ DENEYLER-ZEMİN ÇİMENTO KARIŞIMINDA ÇİMENTO MUHTEVASI TAYİNİ
TS 06332 SERLEŞMİŞ BETON-YOĞUNLUK TAYİNİ METODU
TS 06333 BİNA İNŞAATI-DERZ SIZDIRMAZLIK MALZEMELRİ-SABİT SICAKLIKTA ADEZYON VE KOHEZYON ÖZELLİĞİ TAYİNİ METODU
TS 06432 BANYO KÜVETLERİ-BAĞLANTI BOYUTLARI
TS 06433 PERLİTLİ SIVA VE HARÇLAR
TS 06571 YERALTI SULARININ DRENAJ METODU-TÜNEL VE GALERİ KAZILARINDA
TS 06572 YERALTI SULARININ DRENAJ METODLARI-KAZI ÇUKURLARINDA
TS 06573 BİNA TOLERANSLARI-GENEL KABUL İLKELERİ,BOYUT TOLERANS SISRLAMALARINA UYGUNLUĞUN KONTROLU VE İSTATİSTİKİ DEĞERLENDİRME
TS 06668 AKİFER KARAKTERİSTİKLERİN (T VE S) SU KUYULARINDA POMPALAMA DENEYİ İLE TAYİN METODLARI-BASINÇSIZ AKİFERLER
TS 06669 AKİFER KARAKTERİSTİKLERİN SU KUYULARINDA POMPALAMA DENEYİ İLE TAYİN METODLARI-BASINÇLI AKİFERLER
TS 06790 SU SONDAJI LOGU DÜZENLEMESİ KURALLARI
TS 06791 ASBESTLİ ÇİMENTO MAMÜLLER-İŞ YERİNDE ÇALIŞMA KURALLARI
TS 06792 ÇİMENTO HARCIYLA SANTRİFÜJ EDİLEREK KAPLANMIŞ FONT BORULAR-TAZE HARCIN BİLEŞİM KONTROLLERİ
TS 06793 KONUTLAR VE KAMU BİNALARINDA KULLANIM VE YERLEŞİM YÜKLERİ
TS 06989 BETONARME SİLOLARIN HESAP, YAPIM VE KULLANIM KURALLARI
TS 06990 BARAJ REZERVUAR ALANLARINDAN AKİFERLERE SIZMA MİKTARINI HESAPLAMA METODLARI
TS 06991 BİNA TOLERANSLARI-ŞARTNAMELERDE KULLANILACAK ÇEŞİTLİ SAPMA VE TOLERANSLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLER
TS 07041 LİF TAKFİYELİ ÇEİMETOLU MAMÜLLER-SİSLİSLİ ASBEST ÇİMENTO DÜZ LEVHALAR
TS 07042 LİF TAKFİYELİ ÇİMENTOLU MAMÜLLER-SELÜLOZ VE ASBESTLİ ÇİMENTO DÜZ LEVHALAR
TS 07043 BALAST-DEMİRYOLLARINDA KULLANILAN
TS 07044 BİNALARDA ÖLÇME METODLARI-APLİKASYON VE ÖLÇMELER-KABUL EDİLEBİLİR ÖLÇÜM SAPMALARI
TS 07045 BİNALARDA ÖLÇME METODLARI-BOYUT AÇISINDAN UYGUNLUĞUN TESBİTİ İÇİN GENEL İLKELER VE İŞLEMLER
TS 07046 YAPILARIN TASARIMI İÇİN ESASLAR-ÇATILARDAKİ KAR YÜKLERİNİN TESBİTİ
TS 07095 BİNA TOLERANSLARI-NORMAL BOYUT DAĞILIMLI BİNA BİLEŞENLERİ ARASINDAKİ BOYUT UYUMUNUN İSTATİSTİKİ METODLARLA ÖNCEDEN TESBİTİ
TS 07096 YANGINA DAYANIKLILIK DENEYLERİ-HAVALANDIRMA KANALLARI
TS 07352 BİNA TOLERANSLARI-HEDEF BOYUT SEÇİMİ İÇİN İŞLEMLER VE ELEMANLAR ARASI BOYUT UYUMUNUN ÖNCEDEN BELİRLENMESİ
TS 07393 YANGINA DAYANIM DENEYLERCAM VE BENZERİ SIRLI ELEMANLAR
TS 07394 YANGINDAN KORUNMA-TERİMLER-KORUNMA İÇİN YAPI ELEMANLARI
TS 07395 YANGINDAN KORUNMA-TERİMLER-TAHLİYE VE KAÇIŞ YOLLARI
TS 07396 YANGIN DENEYLERİ-DUMAN KONTROL KAPI SİSTEMİ PERFORMANSLARININ TAYİNİ BÖLÜM 1:ÇEVRE SICAKLIĞINDA YAPILAN DENEY
TS 07397 DIŞ YÜKLERE MARUZ BASINÇLI VEYA BASINÇSIZ ASBESTLİ BORU SEÇİLMESİ KURALLARI
TS 07398 ASBESTLİ ÇİMENTO MAMÜLLER-NUMUNE ALMA VE DEĞERLENDİRME
TS 07399 BİNA TOLERANSLARI-TOLERANS BELİRTMEDE KULLANILABİLECEK SAYI DİZİLERİ
TS 07400 BİNA TOLERANSLARI-AYRI YAPILMIŞ ELEMANLARIN MONTAJIYLA MEYDANA GETİRİLECEK BİNA BÖLÜMLERİNİN BOYUT SAPMALARININ ÖNCEDEN TESBİTİ VE TOLERANSLARININ BELİRLENMESİ
TS 07486 YANGINDAN KORUNMA-TERİMLER
TS 07568 BİNA VE İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ÇİZİMLERİ-PREFABRİKE YAPILARIN MONTAJ ÇİZİMLERİ
TS 07627 ÇELİK İKSA HESAP, YAPIM, BAKIM VE SÖKÜM KURALLARI
TS 07628 BETONARME İKSA-HESAP, YAPIM, BAKIM VE SÖKÜM KURALLARI
TS 07719 PREFABRİKE BETON ELEMANLARDAN YAPILMIŞ BİR DIŞ DUVARLA BETON DÖŞEME ARASINDAKİ TİPİK YATAY DERZLER-NİTELİKLER,ÖZELLİKLER VE SINIFLANDIRMA İLKELERİ
TS 07720 YÜK TAŞIYICI DUVARLAR VE BETONARME DÖŞEMELER ARASINDAKİ YATAY BİRLEŞTİRMELER-MEKANİK LABORATUVAR DENEYLERİ-DÜŞEY YÜKLERİN VE DÖŞEMELERDEN AKTARILAN MOMENTLERİN ETKİLERİ
TS 07748 YANGINA DAYANIKLILIK DENEYLERİ-YAPI ELEMANLARI
TS 07749 BİNA İNŞAATI-APLİKASYON, ÖLÇME VE TOPOGRAFİK İŞLEMLER-KAVRAMLARIN TARİFLERİ VE YOL GÖSTERİCİ NOTLAR
TS 07845 İKİ PREFABRİKE BETON DIŞ DUVAR ELEMANI ARASINDAKİ TİPİK DÜŞEY DERZLER-ÖZELLİKLER, NİTELİKLER VE SINIFLANDIRMA İLKELERİ
TS 07846 ASBEST ISI YALITIM LEVHALARI
TS 07847 HAZIR SIVA-DIŞ CEPHELER İÇİN, SENTETİK EMÜLSİYON ESASLI
TS 07994 ZEMİN DAYANMA YAPILARI;SINIFLANDIRMA, ÖZELLİKLERİ VE PROJELENDİRME ESASLARI
TS 00019 ÇİMENTO-PORTLAND ÇİMENTOLARI

OSB

OSB (oriented strand board-yönlendirilmiş yonga plaka), uzun çam yongalarından, Türkiye'nin iklim koşullarına göre Avrupa'da üretilmiş üç katmanlı bir plakadır. Dış iki katmandaki yongalar, plakanın uzun kenarı boyunca, ortadaki katmanda ise, buna dik yönde yer alır. Yine Türkiye koşullarına uygun olarak, yongalar birbirlerine, gereğinden fazla miktarlarda sentetik bir reçine ile bağlanmıştır.

STANDARTLAR
OSB-2 yüklenebilir, kuru ortamlara uygun,
OSB-3 yüklenebilir, nemli ortamlara uygun,
OSB-4 de ağır yük taşıma kapasiteli ve neme dayanıklı malzemelerdir. --

UYGULAMA ALANLARI
Çatılarda, kiremit veya shingle altında,
Duvar ve ara bölmelerde,
Döşemelerde, parke altında veya parke yerine,
Yükseltilmiş döşeme ve dekoratif tavan yapımında,
Prefabrik yapılarda,
Askeri kışla ve baraka yapımında,
Beton kalıbı olarak,
İç dekorasyonda,
Depo, sahne ve spor salonlarında,
Fayans altında,
Ahşap merdiven yapımında,
Yat ve tekne dekorasyonunda,
Araç kasası yapımında,
Kapı ve raf yapımında,
Mobilya endüstrisinde,
Dayanıklı paket, ambalaj ve sandık yapımında,
Reklâm panosu olarak.

UYGULAMA
OSB'nin montajı, uzun kenarı mesnetlere dik olacak şekilde yapılmalı, kısa kenarlar mesnetlere isabet etmelidir. Mesnet aralıklarının 62,5 cm olması, firesiz uygulama sağlar. Normal ahşap aletleriyle işlenebilir. Her 1 m mesafe için, 1 mm genleşme boşluğu bırakılarak, 5'lik yivli çivi ile çakılmalıdır. OSB, uzun yongaları sayesinde, benzerlerinden daha dayanıklıdır. Çivileme noktalarında kopma veya parçalanma olmaz. Yük uygulaması, tercihan uzun ekseni boyunca yapılmalıdır.

DEPOLAMA VE ŞARTLANDIRMA
OSB plakalar, her ne kadar suya dayanıklı bağlayıcı kullanılmış olsa da, diğer ahşap malzemeler gibi havadaki nem oranına bağlı olarak genleşir veya büzülür. Tüm ahşap malzemeler gibi, ulaşım ve depolama sırasında yağıştan korunmalıdır. Plakalar, preslenme aşamasında bünyesinde içerdiği nispeten yüksek nem sayesinde, atmosferik nem değişimlerine daha iyi uyum sağlar. Yine de, plakaları tespit etmeden önce, ortam nemiyle kararlılığa ulaşması için uygulanacağı mekanda en az 48 saat zaman tanınması yerinde olur.

KALINLIK TOLERANSI
OSB'nin, yüzeyi perdahlı (sanded) ve perdahsız çeşitleri vardır. Kalınlık toleransı, perdahsız yüzeyli plakalarda dahi sadece ± 0.3 mm olup, ancak yüzeyi perdahlı benzer ürünlerdeki kadardır.

YAPI FİZİĞİ DEĞERLERİ
Isı iletkenliği ( ) 0.13 W/mK
Buhar difüzyonu direnci (µ) 350-450
Yangın sınıfı (DIN 4102)
B2

GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
OSB ile çalışırken, diğer ahşap malzemelerde de olduğu gibi, maske, gözlük, toz emme donanımı ve benzeri güvenlik önlemleri alınmalıdır.

Not: Bu bilgiler genel olarak verilmiştir. Üretici firmaların üretim metodlarına göre değişiklikler olabilir.

Compact Laminat

Cubicle olarakda bilinen kompact laminat sistemler ile ilgili bilgiler aşağıdadır.

Compact Laminat; çok sayıda craft kağıdının fenol reçinesine yüksek ısı (150°C) ve basınç (100 bar kg/cm2) altında doyurularak, yüzeyi melamin reçinesi emprenye edilmiş dekor kağıdının tabaka oluşturması ile elde edilen cephe giydirme levhalarıdır. Compact Laminat Paneller ISO 9001 ve ON CERT/EN 438 kalitesiyle üretilmektedir.
Compact Laminat cephe kaplama sistemi ile giydirilmiş binalarda, bina yüzeyi ile kaplama tam olarak ayrıldığından, max. düzeyde havalandırma sağlandığı gibi, rutubet, ısı kaybı ve ısı farklılıkları da önlenmiş olur. Geniş renk ve desen seçeneği ile metal ve kompozit türevi diğer giydirme cephe levhalarına oranla daha esnek ve yaratıcı çözümler sunmaktadır.

Compact Laminat Panel Özellikleri
UV ışınlarına karşı dayanıklılık
Atmosfer koşullarına dayanıklılık
Yangına karşı dayanıklılık
Darbe, çizilme gibi etkilere karşı fiziksel dayanıklılık
Asit yağmuru, hava kirliliği gibi etkilre karşı kimyasal dayanıklılık
Renk ve desen zenginliği
Bakım ve onarım kolaylığı
ISO 9001 kalite sistemi
Sağlığa zararlı madde içermemesi
Estetik bir görüntü elde etme imkanı vermesi
Ekonomiklik
İleri teknoloji

Compact Laminat Fiziksel Özellikleri
EN 438-2 Solmazlık / Mavi Skala >7
Yoğunluk / DIN 52530: 1,40
Isı geçirgenliği W/mk > 0,3
Su Buharı Difüzyon Direnci ~17200
Isı Değişimlerinde Boyutsal Farklılıklar mm için / EN 438: 0,05 - 0,15
Asit Yağmuru Nem-Isı Değişimi DIN 50018 Gri Skala > 4

Compact Laminat Uygulama Alanları
Dış ve İç Cephe Kaplamaları
Balkon Kaplamaları
Spor Alanları Donanımı
Oyun Alanları Donanımı
Tıbbi Mekanlar
Cubicle Sistemleri
Lavabo Tezgahları

Isı yalıtım özellikli hafif sıva

TANIM

Portland çimentosu, hafif gözenekli özel agregalar, sentetik bağlayıcılar ve özel katkı malzemeleri ile üretilmiş hazır hafif ısı yalıtım özellikli sıva.


ÖZELLiKLERi

• Servis Sıcaklığı: +5°C - +25°C
• Uygulama yapılacak zemin sıcaklığı: -20°C - +80°C
• Açık kalma süresi: 20 dakika
• Çalışma süresi: 2 saat
• Dinlendirme süresi: 5 dakika
• Çekme Mukavemeti: >1,5Mpa
• Isı iletim katsayısı (tam kurumuş): 0,064 kcal/mhC. (klasik sıva: 0,87kcal/mh°C) XPS gibi mantolama malzemesinin ısı yalıtım değeri 0,038 kcal / mhC’dir. Fakat bu değer ikinci yıldan itibaren artmaktadır. ARY LICRET sıvanın ısı iletim katsayısı değişmeden kalır.
• Yoğunluk: 450 kg/m³. Klasik sıvaya göre çok hafif bir malzeme olduğundan binanın statik yükünü azaltır.
• Isıya dayanıklılık: sınıf 1A
• Su emme (1 yıl su içinde bekletilmiş): Hacim %4. Su emme değerinin çok düşük olması ısı yalıtım özelliğinin nemli ortamlardan etkilenmeyeceği anlamına gelir.
• Basınç dayanımı %10 deformasyon: 0,3 N/mm²
• Boyamaya hazır olma süresi: 20°C de 48 saat
• Yapışma mukavemeti: 1,5 N/mm²
• Nefes alır. Nem atma özelliğinin çok düşük değerde olmasına karşın nefes alma ve buhar geçirgenlik özelliklerine sahiptir. Kondansasyona neden olmaz.
• Yanıcı değildir. Alevler altında klasik sıvanın özelliğini gösterir. Zehirli gaz ve duman çıkarmaz.

UYGULAMA

El veya makine ile uygulanır. Paket içerisindeki malzeme su ile karıştırılarak uygulanır.
ARY LICRET su ile karıştırılıp sıva haline dönüştürüldükten sonra kullanımı çok kolay olup klasik sıva gibi uygulanabilir. Sürülecek yüzey önceden ıslatılmalıdır. ARY LICRET sıva; beton tuğla, kolon kiriş gibi hemen hemen tüm inşaat yüzeylerine hiçbir işlem yapmadan uygulanabilir ve herhangi bir yapışma sorunu ile karşılaşılmaz.

SARFİYAT

1m² ‘de her 1 cm kalınlık için 4,5 kg/m² dir. 25 kg toz 6 kg su ile karıştırılır.

AMBALAJ

Kraft torbalarda ve big baglerde.

DEPOLAMA

Açılmamış orijinal torba içerisinde kapalı ortamda 25°C ve %50 nemde 12 ay.

GÜVENLİK ÖNLEMLERİ / DİKKAT

• Cilde doğrudan temastan kaçınılmalıdır.
• Sarf edilecek miktarda malzeme hazırlanmalıdır.
• Hazırlanırken, daima toz malzeme suya ilave edilmelidir.
• Harcın yaygın halde kalınlığı 8mm’yi aşmamalıdır.
• Açık bırakma süresini aşma noktasına gelmiş malzemeye su ilave edilerek kullanmak malzemeyi bozar.
• Uygulama yüzey sıcaklıklarına özen gösterilmelidir. Dış ortamlarda yapılacak uygulamalarda 24 saat süre ile yağış, don ve aşırı sıcaktan korunmalıdır.
• Uygulanan malzemenin son mukavemetine ulaşması 23°C de 15 gündür. Daha düşük sıcaklıklarda bu süre uzar.

Fosforlu Boya

FORFIX FOSFORLU BOYA daha önceden bünyesine almış olduğu ışığı, ışıkların söndüğü an geri vermeye başlar. Karanlıkta parlayan FORFİX FOSFORLU BOYA, elektrik kesintilerinde (deprem, yangın) ve acil durumlarda çıkış yolu gösterebilen, çok özel bir üründür.

FORFIX FOSFORLU BOYA Merdiven sahanlıklarında çizgi şeklinde boyandığı gibi, tavandaki glop camlarını (ampül üzerini kapatan camı) da boyanarak netice alınabiliyor. Yandığında ısınmayan ampüllerin üzerlerine de direkt uygulanabiliyor


FORFIX FOSFORLU BOYA Her alanda kullanılabilir. Örneğin dekoratif amaçla yatak odalarının tavanında yıldızları, çocuklarımız odalarında ise sevdikleri çizgi film kahramanlarını seyrederek uyuyabilecekler. Ayrıca binanın dış cephesinde değişik motifler yapılabileceği gibi otomotiv sanayide, kemerden tokaya, ayakkabıdan gözlük çerçevesine, trafik işaret ve levhalarında vb. birçok yerde kullanılabilir.”

UYGULAMA:

Ürün kullanıma hazırdır. Gerektiğinde çok az miktarca su ile inceltilebilir. Fırça, pistole ile püskürtmek veya daldırmak usulü kullanılabilir

Bilgi için:
http://www.forfix.com/

Uzay Kafes Sistemler

Kolonsuz şekilde geniş bir alanı örtebilen bu sistemler üretim için sınırsız bir yerleşim (lay out) imkanını sunmaktadır. Tesislerin hammadde girişi ve ürün çıkışı için kullandıkları lojistik depolarda uzay kafes sisteminin kullanımı taşımacılık ve depolama işlevinin en etkili ve verimli şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır. Sanayi tesislerinde uzay kafes sistemlerinin kullanılması ile elde edilecek faydalar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
İşlevsel Faydası
Uzay kafes sistemlerinin bir sanayi tesisinde kullanılmasının en önemli sebebi işlevsel olarak yapıya kazandıracakları olacaktır. Üretim işlevi ve prosesleri için oluşturulmuş bir mekanın en güzel yerinde (ortasında) taşıyıcı kolonların olması üretim için kullanılacak mekanın iç yerleşiminde sınırlılıklar getirecektir. Uzay kafes sistemleri ile bu kolonlardan kurtulmak bir tesis için önemlidir. Tesisler rekabet ortamının koşullarına göre zaman içinde üretim proseslerini ve makinelerini yenilenmektedir. Yeniden yapılanma, gelişme ve değişim planlamalarında üretim alanı içindeki taşıyıcı kolonlara bağlı kalmak üretimde verimlilik arayışlarını sınırlayacaktır. Uzay kafes sistemlerinin sanayi tesislerine işlevsel olarak getireceği faydaları şöyle sıralayabililiriz;
Üretim için esnek yerleşim olanağı
Yeniden yapılanma ve düzenlemelerde özgür planlama
Makine,ekipman ve üretim bantları seçiminde mekan sınırlamalarının olmaması
Üretim mekanı içinde taşıyıcı araçlar (fortlift) için yol düzenlenmesinde esneklik
Uyarı ve yönlendirici işaret ve levhaların mekanın tümünde algılanabilmesi
Yönetici ekibin tüm üretim mekanına görsel olarak hakim olması
Görüş açısının artması ile iş kazaları oranının düşmesi
Yapı Sistemi Olarak Faydaları
Uzay kafes sistemler ile kazanılacak hacim ve tüketilen yapı malzemesi arasındaki oran diğer yapı malzemelerinin tüketim oranına göre oldukça uygundur. Oluşturulacak hacim büyüklüğü ile yapı maliyeti ters orantılıdır. Bu sistemler, iskele gereksinimini ortadan kaldırmak için genellikle zemin kotunda kurulmakta ve çeşitli yöntemler ile yerlerine monte edilmektedirler. Sistem prefabrik parçalardan oluştuğu için, istendiğinde sökülerek yeni bir kullanıma dönüştürülebilmektedir. Bu nedenle kalıp ve iskele masrafı ortadan kalkmakta, inşaatın süratle bitirilmesi de ekonomi sağlamaktadır.Uzay kafes strüktürler donatı yerleşiminde de yararlılıklar sağlayabilmektedirler. Elektrik, sıhhi tesisat, havalandırma kanalları klima, iklimleme sistemleri gibi donatılar, bu sistemlerin oluşum ilkesinden doğan boşluklarda kendilerine kolaylıkla yerleşim alanı bulabilmektedir. Bu donatılar her doğrultuda yer alabilmektedirler. Elektrik bağlantıları çubukların içinden geçirilerek de yapılabilmektedirler. Gün ışığı sağlanması aynı boşluklarda pencere öğeleri oluşturmak suretiyle kolayca çözümlenebilmektedir.
Depreme Karşı Faydaları
Türkiye'nin %90'ı deprem bölgesidir. Sanayinin yerleştiği batı ve körfez bölgesinin ise neredeyse % 100'ü deprem bölgesindedir. Yaşadığımız son depremler bizlere yapım teknolojileri ve sistemlerinde bilinçsiz seçimler yapıldığını göstermiştir. Deprem kuşağında bulunan tesisler için önerilecek en güvenli yapı sistemi çelik ve çeliğin en hafif ve hiperstatik çözümü olan uzay kafes sistemlerdir. Uzay kafes sistemler yüksek derecede hiperstatik sistemlerdir. Yükleri her iki doğrultuda aktararak çekme ve basınca çalışırlar. Sistem elemanlarını eğilmeye zorlamadığı için büyük açıklıkların geçilmesinde yapısal güven sağlanmaktadır. Uzay kafes sistemler diğer yapı sistemlerine oranla % 50 gibi bir oranda daha hafiftir. Depremin etkisi yapının ağırlığı ile doğrusal orantılı olarak arttığı için uzay kafes sistemleri depremden daha az etkilenir. Betonarme yapı sistemlerine göre daha elastik ve sünektir.
Maliyet Avantajları
Statik yararları açısından, bu sistemler diğer bir çok taşıyıcı sistemlere oranla çok daha hafiftirler. Sabit yüklerin azlığı sadece çatıda değil, alt sistem öğeleri ile temellerde kendini göstermekte, buna bağlı olarak maliyet önemli ölçüde azalmaktadır.
zay kafes sistemlerin ana unsurları çubuk ve düğümlerdir. Bunlar basınca ve çekmeye çalışan çelik malzemelerdir. Geleneksel yapım sistemlerine kıyasla uzay kafes sistemleri ile oluşturulan aynı miktardaki mekan hacminde kullanılan malzeme miktarı ve ağırlığı çok daha az ve hafiftir. Yapı sisteminden gelen sabit ve hareketli yüklerin zemine ileten temel sistemleri de yapının hafif olması sebebi ile daha az yük taşıyacak şekilde ebatları küçük olmaktadır. Bu nitelikler uzay kafes sistemler ile oluşan yapıların maliyetini ve yapım sürecini azaltmaktadır.
Çelik yapı malzemeleri; üretimi, dağıtımı ve yapı sistemlerinde kullanımı yaygınlaştıkça ucuzlamış ve günümüzde diğer yapı malzemelerine göre daha ekonomik olarak kullanılabildiği alanlar bulmuştur. Yapı için gerekli açıklığın büyüklüğü arttıkça çelik kullanmak daha ekonomik bir hale gelmektedir.
Uzay kafes sistemleri yapının olduğu yerde değil endüstriyel olarak projesine göre fabrikada üretilmektedir. Bu da yapı bileşenlerinin endüstrileşmiş bir seri üretim ile hızlı ve ekonomik olarak elde edilmesi demektir. Uzun süre şantiye kurma ve sabit giderlerin ortaya çıkmasını bu endüstrileşmiş yapım engellemektedir. Yapım yerinde sadece montaj yapılmaktadır. Hızlı yapılan montaj çok kısa sürer ve şantiye ve şantiyenin sabit giderleri gibi masrafları ortadan kaldırır. Kurulum parçaların birbirine bağlanması ve bir somun anahtarı ile sıkıştırılmasından ibarettir. Sanayi tesislerindeki üretimin sürekliliği ve sürdürülebilirliği önemlidir. Kısa sürede inşaatı bitirilebilen uzay kafes sistemler üretime uzun süre ara vermeden tesisini yenilemek zorunda olan işletmeler içinde hızlı bir inşaat yöntemi olarak seçilebilir.
Geleneksel yapım yöntemlerinde yapı malzemeleri, yapı bileşenlerini oluşturmak üzere şantiye tek tek tedarikçilerden alınarak getirtilir ve şantiyede yapı elemanlarına dönüştürülür. Bu da nakliyelerin sık olması demektir. Uzay kafes sistemde yapı bileşenleri projesine göre fabrikada imal edildikten sonra yerinde hızla montaj edilmek üzere tek defada nakil edilebilir.
Uzay kafes sistemleri diğer yapı sistemlerinden ayıran en büyük özellik montaj edile yapı bileşenlerinin sökülerek başka bir yerde tekrar uygulanmaya imkan vermesidir. Böyle bir şey betonarme için söz konusu olamazken çelik yapılar için maliyeti yüksektir. Uzay kafes sistemler ise modüler olan yapı bileşenleri ile rahatlıkla sökülüp taşınmakta ve başka bir yerde yeniden kurulabilmektedir.
Kaynak: http://www.sanayitesisleri.com/uzaykafes6.asp

Asbestli çimento oluklu kaplamalar

1-Asbestli-Çimento Oluklu levha kaplamalarda enine (oluklara dik) bindirmeler 47 mm.dir.
2- Boyuna (Oluklar yönünde) bindirmeler, düşey kapalamada 10 cm, % 10-30 (6-17 derece) eğimli çatılarda 20 cm (1), daha fazla eğimlilerde 15 cm.dir. %10 (6 derece)’den aşağı eğim önerilmez. Ancak zorunlu durumlarda – ve de çok rüzgarlı bölgelerde % 15 (9 derece)’den aşağı eğimlerde - boyuna bindirmelere fitil halinde (Çekomastik vb.) macun konarak uygulama yapılır.(2)
3- Kaplamanın ara kesişmelerinde dört levha üst üste geldiğinden ara iki levhanın karşılıklı köşelerinin üçgen biçiminde kesilerek bu iki levhanın aynı yüze getirilmesi gerekir. Bu işlem testere ve spiralle keserek yapılır. Kerpetenle parça parça kırarak alıştırma kabul edilmez, yapılmamalıdır. Kaplanacak yüzey konstrüksiyonu düzgün ve düzenli ise levhalar konacakları yerlere göre aşağıda guruplandırılarak, değilse teker teker yerinde kesilir.
4- Kaplamaya başlamadan önce – varsa çatı düzeyi üzerindeki kagir sıvaları, sıvadibi tespit düzeni, levhaları delerek geçecek imalat vb. tüm işler tamamlanmış olmalıdır.
5- Levhaların paralelliğinin bozulmaması, daha az ya da daha çok binmelerin önlenebilmesi için döşemeye başlamadan önce (En basiti 3/4/5 yöntemi ile saçağa/ yatay doğrultuyu dik doğrultu saptanıp) ilk olarak başlangıçtan 920 mm /levha genişliği) ve sonraki 873 mm’ler (levha örtme genişliği) boyalı bir ip yardımı ile işaretlenir.
6- Kaplamaya hakim rüzgar ve yağmur yönünün aksi yönünden başlanıp, saçaktan mahyaya ve hakim rüzgara doğru devam edilir. (kısa levha mahya kenarına, dar parça sondan bir önceki sıraya konur). İki yüzeyli çatılarda kaplamaya her iki yüzden aynı zamanda başlanırç İki yüzdeki levha oluklarının aynı hizade olmaları ve kaplamanın tamamlanması ile mahya, saçak altı, yan köşe vb.parçaların aynı zamanda konmaları şarttır.
7- Her levha- altta kalan yan kenarda 1. Bombeden, üstte kalan yan kenarda 2. bombeden olmak üzere- alt ve üst baştan toplam 4 noktadan galvanizli kanca ya da tirfon vidalarla bağlanır (3) Delikler 11 mm. Olarak ve kesinlikle matkapla açılıp. (Çift kat kapalamalarda kolayca takılıp sökülebilmesi için üst kat tirfonla bağlanmalıdır. Plastik contalar oluk bombeleriine uyumlu olarak konmalı, tirfon ve somunlar fazla sıkılmamalı, plastik başlıklar unutulmamalıdır.)
8- 160cm’den uzun levhalar sadece basınca çalıyorsa ara aşığı bağlantı gerekmez. Ancak alt ve arkası açık uygulamalarda, çok rüzgarlı bölgelerde ve de askı kancası bulunmayan düşey kapalamalarda bu aşığa da bağlantı yapılır(4)
9- Aksesuar siparişlerinde kaplamanın sağdan sola mı yoksa soldan sağa mı olacağı ve eğim yüzdeleri mutlaka belirtilmeli, teslimat siparişe göre kontrol edilmelidir. Levhalar taşıttan özenle indirilmeli ve gölgelik bir yerde özenle istiflenmelidir. İstif yeri düzgün bir betonsa levhalar 100 adede kadar üst üste, uçları bir hizada olarak istiflenir.Aksi halde 160 cm.den uzun levhalar bir düzeyde 3 adet diğerleri 2 adet kadron üzerine konur ya da çok az bir eğimle dikine olarak da istiflenebilir. (Uçmamaları için bağlanmalı, üzerlerine ağırlık konmalıdır).

Kaynak:yapirehberi.net

Yapı Malzemelerinin Birim Ağırlıkları

MALZEME VEYA BİLEŞENİN ADI

Kg/m³



DOĞAL TAŞLAR

a- Kristal yapılı püskürük ve metamorfik taşlar:

Bazalt, melafir, diyorit, garbo, gnayis, şistler

3000

Diyabaz

2900

Granit, siyanit, porfir, mermer

2800

Serpantin

2600

b- Tortul, sedimante taşlar

Kesif kalker, yoğun dolomit

2700

Grovak, kumtaşı, konglomera

2600

Kalker, kalker konglomeraları, traverten

2400

Gözenekli püskürük taşlar

<1600

DOĞAL ZEMİNLER

Kum, kum-çakıl

1800

Kil, sıkı toprak

2000

DÖKME MALZEMELER

Kum, çakıl, kırma taş (mıcır)

1800

Bims çakılı (3234)

1000

Yüksek fırın cürufu

600

Kömür cürufu

1000

Gözenekli doğal taş mıcırları

1200-1500

Genleştirilmiş perlit agregası (TS 3681)

50-200

Genleştirilmiş mantar parçacıkları

200

Polisten, sert köpük parçacıkları

15

Testere ve planya talaşı

200

Saman

150

SIVALAR, ŞAPLAR, HARÇLAR

Kireç harcı, kireç-çimento harcı

1800

Çimento harcı

2000

Takviyeli harç

1900

Alçı harcı, kireçli alçı harcı

1400

Agregasız alçı sıva

1200

Alçı harçlı şap, çimento harçlı şap

2000

Dökme asfalt kaplama 15

2300

Anorganik asıllı hafif agregalardan yapılmış sıva harçları

800-1000

Genleştirilmiş perlit agregasıyla yapılan sıvalar ve harç tabakaları

400-800

BÜYÜK BOYUTLU YAPI ELEMANLARI – BETONLAR

Normal beton, (TS 500’e uygun) doğal agrega veya mıcır kullanılarak yapılmış betonlar Donatılı

Donatısız

2400

2200

Gözenekli hafif agregalar kullanılarak ve kuvars kumu katılmaksızın yapılmış betonlar (TS 1114’e uygun agregalarla)

800-2000



Yalnız genleştirilmiş perlit kullanılarak ve kuvars kumu katılmaksızın yapılmış betonlar (TS 3649’a uygun)

300-1600

Cüruf Betonu

1200

Gözeneksiz agregalar kul. Yapılan hafif betonlar (boşluklu)

1600-2000

Gözenekli hafif agregalar kullanılarak kuartz kumu katılmadan yapılmış betonlar

600-200

Yalnız doğal bims kullanılarak ve kuartz kumu katılmadan yapılmış betonlar (TS 3234’e uygun) (TS 2823’e uygun yapı elemanları dahil)

500-1200

Ahşap testere veya planya talaşı betonu

400-1200

Çeltik kapçığı betonu

600-700

Buharla sertleştirilmiş gaz betonlar (TS 453’e uygun yapı elemanları dahil)

400-800

YAPI PLAKLARI VE LEVHALARI

Gaz beton yapı levhaları (TS453’e uygun plaklar) normal harçlı&yapıştırıcılı

500-800

Hafif betondan duvar plakları

800-1400

Alçıdan duvar levhalar ve blokları (gözenekli, delikli, dolgu veya agregalı olanlar dahil) (TS451, TS452, TS1474’e uygun)

600-1200

Genleştirilmiş perlit agregası katılmış alçı duvar levhaları (TS 3682’ye uyg.)

600-900

Alçı karton plaklar

900

KAGİR DUVARLAR

Moloz taş duvar

2400

Beton taşı duvar

2200

Hafif taş duvar

800

TS 704, TS 705’e uygun tuğlalarla yapılan kagir duvarlar, dolu klinker, düşey delikli klinker (TS 4562) seramik klinker (TS 2902)

1800-2200

TS 704, TS 705’e uygun dolu veya düşey delikli tuğlalarla duvarlar

1200-2000

Düşey delikli tuğlalarla duvarlar (TS 4377 ve TS 4916’ya uygun harç kullanılarak AB ve W sınıfı tuğlalarla, normal derz veya harç cepli)

700-1000

Yatay delikli tuğlalarla duvarlar (TS 4563)

1000

Kireç-kumtaşı duvarlar (TS 808’e uygun)

700-2200

Gaz beton duvar blokları ile duvarlar (TS 453’e uygun)

400-800

Hafif betonsan dolu (TS 406), doğal bims betonsan TS 2823’e uygun, beton briket veya duvar blokları ile duvarlar

500-2000

Genleştirilmiş perlit betonundan dolu bloklarla TS 3681’e uygun yapılmış beton briket veya duvar blokları ile duvarlar

500-800

Hafif betondan boşluklu bloklarla duvarlar (TS 2823’e uygun)

500-1400

Normal betondan boşluklu briket ve bloklarla duvarlar (TS 406’ya uygun)

1800

AHŞAP VE AHŞAP MAMÜLLERİ

İğne yapraklı ağaçlardan elde edilmiş olanlar, yapı kerestesi (çam vb.)

600

Kayın, meşe, dişbudak, kontrplak, (TS 46), kontrtabla (TS 1047)

800

Yatık ve dik ahşap yonga levhalar

700

Sert ve orta sert odun lifi levhalar (TS 64)

600-1000

Hafif odun lifi levhalar

200-300

KAPLAMALAR

Linolyum

1000

PVC kaplamalar

1500

Halı vb. kaplamalar

250

Mastik asfalt kaplama 7 mm

2000

Bitümlü karton

1100

Cam tülü armatürlü bitümlü pestil

1200

Armatürlü veya armatürsüz plastik pestil ve folyolar

1000-1200

ISI YALITIM MALZEMELERİ

Odun talaşı levhalar (TS 305)

360-570

Polistren-partiküler köpük (TS 7316)

15

Poliüretan-fenol reçinesinden sert köpük levhalar (TS 2193)(TS 10981)

30

Mineral ve bitkisel lifli yalıtım malzemeleri (TS 901)

8-500

Çelik Konstruksiyon

1. ÇELİK KARKAS VE ÇATILAR:
Çelik kolonların tam yerinde olmaları ve düşeyliklerine son derece özen gösterilmelidir. Çünkü sonradan düzeltmek olanaksızdır. Dikilen ve cıvatalarla bağlanan kolonlar çaprazlarla güvenceye alınmadan bırakılmamalıdır. Üst kısımların yapım ve kesin bağlantılarına ancak kolonların teraziye alınıp, beton-çelik bağlantıları (Bz) cıvatalarının sağlamlanması, taban levha altlarının harçla doldurulması ve harcın kurumasından sonra devam edilir. (Çift somun tarcih edilmelidir.)
Kolon- kiriş bağlantılarında hem montaja kolaylık hem de sağlamlık bakımından bir destek köşebent kullanmak yararlı olur.
Uç uca eklemeler yanlara ve olanak varsa alt ve üste konacak berkitme levhaları ile sağlamlanmalıdır.
Rüzgar ve Deprem bağlantıları duvar ya da sıva içinde kalmamalı, sıvadan 1-2 cm. dışarda kalacak biçimde düzenlenmelidir.
U ve I demirleri cıvatalı bağlantılarında yanak şevini düzeltmek üzere eğik rondelalar kullanılmalıdır.
Bütün serbest kenar ve köşeler en az 3 mm. yarı çaplı olarak yuvarlatılmalıdır.
Özellikle geniş açıklıklı çatı makası ve kirişlerde alt başlığa ters eğim vermek ihmak edilmemelidir.
Boru yapımlarda, uzun ve boyly boyunca olmamak üzere su kaçaklı, çatlak borular kullanılabilir. (İçten çürümemeleri için serbest uçlar kapatılmalıdır).
Aşıkların birbirine cıvata ile bağlanmaları montaj bakımından kolaylık ; makasa oturdukları yerlerde eğim tarafına gelen kısımlarına birer destek konkası ise statik bakımından yarar sağlar.
2. MERDİVENLER, PLATFORMAR, KORKULUKLAR:
Saç levha merdivenlerde limon kiriş bağlantı altlarına birer köşebent konması yararlıdır. Projede böyle bir detay yoksa kaynaklar altlı üstlü yapılmalıdır.
Açıkta olan çelik yapı döşemeleri ile platformlar ve merdiven basamaklarına yağmur ve yıkama suyunun toplanmaması için eğim verilir. (Bu cins yapıların oturduğu beton döşeme ve temellerde de aynı eğim ihmal edilmemelidir).
Rampalarda hele saçları düzse yürürken kayılmaması için 50-60 cm. de bir enine ters köşebent vd. Profillerle çıkıntılar düzenlenmelidir. Özellikle sarsıntılı mahallelerde tutunmak için ayrıca küpeşte yapılmalıdır.
Döşeme ve plarform boşluk yanlarına ve de merdivenleri 90-110 cm. yüksekliğinde korkuluk şarttır. En büyük ara 50-55 cm. olmak üzere, korkuluğun en az bir adet yatay elemanı olacaktır.
Korkuluk profil demirlerinden ise düz kenarlar iç yüze getirilir. Boru korkuluklarda dikme ve küpeşte en az 1 1/ 4 parmak borudan yapılır. (Kaynak kolaylığı ve düzgünlüğü bakımlarından saplanan borunun saplandığından küçük boy olması tercih edilir. Aksi halde saplanan borunun ucu hafifçe ezilir).
Kayıp sakatlananları ve de aşağıya takım, gereç vb.nin düşmelerini önlemek için döşeme ve platform korkuluklarının alt tarafına, döşemeden en çok 1 cm. boşluk bırakılarak bir (etek) konur.
Herhangi bir zeminden 6m. ve daha fazla yüksekliğe çıkan dikey merdivenlerde (Güvenlik kafesi) şarttır. Kafes yerine gre 2.2-3 m yüksekten başlar.

3. PERÇİN VE CIVATA İŞLERİ:
Perçin ve cıvata delikleri matkapla açılır. Üst ve alt çaplar arasındaki fark 1mm.'yi geçmemek koşulu ile 20 mm.'ye kadar deliklerde zımba kullanılabilir, ancak kaynakla delik açılamaz ve genişletilemez. Delikler cıvatalardan 2 mm., perçinlerden 1 mm.'den büyük olmamalıdır.
İki delikli parça üst üste geldiğinde delikten proje boyundan 2 mm. daha ince bir çubuk rahatça geçebilmelidir. Bu durumdaki delikler rayba ile aynı hizaya getirilebilir. Daha fazla şaşkın eleman değiştirilir. (Ya da delik doldurulup; ek levha kaynatılıp yeniden delinebilir).

4. BAYRAKLAR (BİRLEŞİM LEVHALARI):
Bayraklar düzgün kesilmiş olmalı gerektiğinde taşlanmalıdır.
Düğümlerde hiç bir bayrak köşesi açıkta gözükmemeli, çift çapraz orta düğümünde dikdörtgen bayrak kenarlarının yatay ve düşey ortalamalarına özen gösterilmelidir.
Borulu yapımlarda bayrak kullanılıyorsa boru yarılıp levha içine sokularak altlı üstlü kaynaklanır.

5. KAYNAKLAR
Aksi belirtilmedikçe sadece elektrik kaynağı kullanılır.
Elektrotlar kaynaklanacak gerecin türüne göre seçilir. Soğuk ve nemli havalarda kullanılmadan önce fırınlanmalıdır.
Kaynak yapılacak yüzeylerde pürüz, cüruf vb. kusurlar ile yağ vb.zararlı maddeler bulunmamalı, kaynaktan hemen önce zımpara, tel fırça, keski vb.ile iyice tamizlenmelidir.
Küt (Ucuca) ek kaynaklarında kaynak ağzı açmak şarttır.
Kaynaktan sonra hiç bir deformasyon olmamalıdır. Bunun için önce karşılıklı olarak punta kaynağı yapılmalıdır.
Kaynaktan sonra kaynaklar çekiçle cüruflardan temizlenmeli, keski, taşlama vb.yönlemlerle düzenlenmelidir.
Kaynakların gözle düzgünlük ve kalınlığının; çekiçle sağlamlık ve çatlayıp çatlamayacağının kontrolu genellikle yeterli olur. Önemli işlerde kontrol (Röntgen aygıtı) ile yapılır.
Kaynaklar temizlenip düzenlenmeden ve de kontrol edilmeden boyaya başlanmaz.

Kaynak:Yapırehberi.net

Tünel Kalıp

Tünel Kalıp sistemi ile ilgili olarak nelere dikkat edilmeli

Montaj Aşaması:

1- İç dik panoları birleştirmek
2- İç dik panolara yatay panoları birleştirmek
3- Kontrafij (prop) dikme tekeri ve çatalları monte etmek
4- Arka panoları monte etmek
5- Terazi putralinin montajını yapmak
6- Ağırlık merkezine kaldırma deliği açmak
7- Kalıbı numaralamak
8- Kalıbı istiflemek
9- Kalıp elemanlarını koruyucudan arındırmak
10- Döşeme ve perde alın elemanlarını kalıba monte etmek
11- Rezervasyon elemanlarının yerini belirlemek
12- Dış cephe panolarına beton iskelesi monte etmek
13- Platform iskelesini oluşturmak
14- Platformu oluşturmak
15- Korkuluk montajı yapmak

Kurum Aşaması:

1- Kalıbı Yerine Kurmak
2- Aksa tünel kalıp kotu vermek
3- Kalıbı teraziye almak
4- Saplamaları (bulon, tij) takmak
5- Rezervasyon elemanlarını monte etmek
6- Ankraj elemanlarını monte etmek
7- Yarım tünelleri birleştirmek
8- Saplamaları sıkmak
9- Dış cephe panosunu monte etmek
10- Kalıbı şaküle almak
12- Döşeme ters sehimini vermek
13- Mesafe ayar elemanlarını monte etmek
14- Aks köşebentlerini monte etmek
15- Kalıp son kontrolünü yapmak
16- Kalıbı ısıtmak ( gerekiyorsa )
17- Beton dökümü sırasında kalıbı kontrol etmek

Söküm Aşaması:

1- Aks köşebentlerini sökmek
2- Saplamaları sökmek
3- Dış cephe kalıbını yerinden almak
4- Dikme tekerlerini bastırmak
5- Tavan ve arka pano kancalarını sökmek
6- Yarım tüneli tekerlekler üzerine düşürmek
7- Kalıbı dışarıya çıkartmak
8- Rezervasyon elemanlarını sökmek
9- Betondan konikleri sökmek
10- Teleskobik dikme ile döşemeyi desteklemek
11- Kalıp çıkartma iskelesini bir üst kata almak

Kalıbı Bir Sonraki Döküme Hazırlamak:

1- Kalıp yüzeylerinden beton atıklarını temizlemek
2- Kalıp tamiratı yapmak
3- Kalıp yüzeyine kalıp ayırıcı sürmek
4- Kalıbı istiflemek
5- Kalıbı bir sonraki kurma yerine nakil etmek

Emprenye İşlemi

Özellikle dış etkilere (Atmosferik vb. koşullara) maruz ortamlarda yaptırıcak olduğunuz ahşap imalatlar için gerekli olan emprenye işlemi ile ilgili genel bilgiyi aşağıda bulabilirsiniz.

Vakum ve 10.5 ato basınçla çeşitli kimyevi maddeler kullanılarak, ahşabın özüne kadar işlenir ve çürümeyi önler.
Neden Emprenye?
Emprenye ahşap malzemenin çevre iklim şartları, yüksek ısı, nem, mantar, böcek, termit, deniz kurdu vb. gibi çürüme sonucu hizmet dışı kalmasına neden olan faktörlere karşı en az 10 kat artırır. Örneğin Emprenye edilmiş bir elektrik yada telefon direğinin hizmet ömrünün 50 yıl, Emprenyesiz direğin ömrünün 5 yıl olduğu unutulmamalıdır.

Emprenye Nerelerde Uygulanır?
* Çocuk Oyun Gruplarında
* Köprü İnşaatlarında
* Çit Kazıklarında
* Çatı ve Ahşap Zemin kaplamalarında
* Pergole, Kamelya, Bank, Çiçeklikler vb.
* Deniz suyu, ve Deniz Kurtlarına karşı İskele yapımında
* Ahşap Yalı baskı ve Karkas yapımında

Kısaca Ahşabın bulunduğu tüm mekanlar kullanılır.
Emprenye Nasıl Yapılır?
Emprenye 10,5 ato basınç, vakum, metodu ile yapılmaktadır.
Ahşap malzeme yatık silindir ile içine sevk edilir. Kapakları kapandıktan sonra, vakum işlemi başlatılır. Vakum ahşap malzemenin hücre boşluklarındaki hava ve rutubet alınır. Daha sonra ikinci silindir tanktan emprenye ilacı ahşabın olduğu kısma aktarılır ve yüksek basınç ile (10,5 ato) ahşabın özüne kadar ilaç zerk edilir. Basınç işlemi bittikten sonra tekrar vakum işlemi başlar ve bir müddet sonra kapakları açılır. Ve emprenye edilmiş ahşap elde edilir.

Not: Emprenye işlemi tatbiki ve basınçları uygulamacı firmaların tesislerinin özelliklerine göre değişebilir.

Epoksi nedir ve nerelerde uygulanır?

Yapıların çevresel etkilere karşı dayanıklı hale getirilmesi her zaman yapı sektörünün en önemli tartışma ve araştırma konularından biri olmuştur. Epoksi yüzey kaplamaları, her türlü kara ve deniz yapısında, doğanın (rüzgar, fırtına, dalga, ısıl değişimler, donma-çözünme, kirlenme, kimyasal etkiler, vs.) ve sanayinin (mekanik, fiziksel ve kimyasal) en kötü koşullarına karşı yapı yüzeylerini (iç ve dış) estetik malzemelerle kaplayarak korumak için geliştirilen teknolojik yapı malzemesi grubudur. Bunların yanı sıra, üstün yapışma özelliği, mekanik ve fiziksel dayanımlarından dolayı değişik yapıdaki inşaat malzemelerini birbirine yapıştırmak ve tutturmak için de kullanılan epoksi malzemeler bulunmaktadır.

Kullanıldığı alanlar, uygulama tarzına ve ürün seçimine bağlı olarak şöyle sıralanabilir;

• Donatı ve demirlerin yapıştırılmasında; taş, çelik alüminyum ve hatta ahşabın yapıştırılmasında.
• Betonarmede; ankraj demirlerinin oluşturulması amaçlı filiz ekme işlerinde.
• Beton, sıva, metal, seramik, polyester ve epoksi yüzeyler üzerine ince kaplama malzemesi olarak, yapısal bağlantı ve onarım işlerinde.
• Prefabrik beton elemanları ve kolonların montajında; çatlak ve kırıkların tamiratlarında.
• Yüzey koruyucu kaplama olarak.
• Taze betonu, eski sertleşmiş beton veya harca bağlamak için yapıştırıcı reçine olarak.
• Aşınmaya karşı koruyucu kaplama yüzeyi olarak.
• Köprü taşıyıcı plakalar, makina ayakları, bağlama civataları, tren ray hatlarında sorunsuz yüzey ve dayanıma sahip imalatlar için.
• Ahşap, yığma ve betonarme yapılarda yüklerin artması, hasar ve eskime olması, yapısal değişiklikler yapılması, dizayn ve imalat hatalarının bulunması durumunda yapıların güçlendirilmesi amacıyla.
• Kimyasal ve mekanik etkilerle karşılaşacak zemin ve duvar seramik kaplamalarının derzlerinde, sert, su geçirimsiz ve kimyasallara dayanıklı derz dolgu malzemesi olarak; havuz, çamaşırhane, hastane, laboratuvarlarda.
• Yüksek dayanımlı zemin ve duvar boyası olarak.
• Su altı imalatlarında.
• Yapılarda, herhangi bir sebeple çatlakların ve oyukların doldurularak yapıştırılması veya enjekte edilmesi amacıyla kullanılabilir.
En yaygın olarak kullanılan epoksi grubu, zemin kaplaması olarak kullanılan gruptur.
Epoksi yüzey kaplama uygulamalarının genel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Kimyasallara karşı dayanıklıdır.
• Sürtünmeye ve aşınmaya karşı dayanıklı yüzeyler oluşturur.
• Dekoratif uygulamalarda geniş bir renk yelpazesine sahiptir.
• Kolay temizlenir, hijyeniktir.
• Agrega ilavesi ile kaymaz bir zemin elde edilebilir.
• Yağ ve kimyasallara karşı dirençlidir.
• Estetiktir.
• Solvent içermez.


Epoksi, genel olarak, beton yüzeylerin partiküler bir kaplama düzlemi oluşturulmak sureti ile korunması, tamiri ve dekoratif bir görünüm verilmesi amacıyla kullanılan bir ürün grubudur. Bu özelliklerinden dolayı, çok geniş bir alanda; sağlam, dekoratif, sıhhi kimyasal ve fiziksel dayanımları çok yüksek, hem uygulama ve hem de sonraki kullanım ömrü içinde insan sağlığına zararsız yüzeylerin imalatında her geçen gün daha da artan bir taleple kullanılmaktadır. Yapı sektörünün her geçen gün daha bilimsel ve teknolojik metotlara yönelmek ihtiyacı, uzmanlaşmış bilimsel ve teknik kadrolarla üretilen ve uygulanan ürünlerin daha da yaygılaşarak kendilerine zemin hazırlaması şansını ve zorunluluğunu dayatmaktadır. Bu çerçevede epoksi ürün grubu gelecekte çok daha fazla tanınacak, kullanılacak ve sevilecek "modern" yapı malzemelerinin başında gelmektedir.

Perlit

Perlit tanımı mağmanın asit fazında oluşan lavların soğuyup gözle ve mikroskopla görülebilecek bir yapıda kırılmasının meydana getirdiği kütle bünyesinde su damlacıkları bulunan volkanik bir cam türünü ifade eder.Bazı perlit türleri kırıldığı zaman inci parlaklığında küçük küreler elde edildiğinden perlit ismi inci anlamına gelen "perle" kelimesinden türetilmiştir.

Ticari kullanımda ise perlit elverişli bir sıcaklığa kadar ısıtıldığında genleşen ve gözenekli bir hale gelen volkanik doğuşumlu (menşeili) ve doğal olarak oluşan asitik bir camdır.Perlit belirli bir tane iriliğinde özel formlarda 900-1100°C arasında ısıtıldığında hacmini yaklaşık 20 kat genleştirmekte ve mısır gibi patlayarak yoğunluğu çok hafif bir hale gelmektedir.

Etibank'ın İzmir Cumaovası bucağındaki tesislerinde yılda yaklaşık 145,000 ton perlit madeni krılarak elenmekte e belirli büyüklüklere göre ayrılmaktadır.Bu perlitin bir kısmı patlama fırınlarında genleştirilmekte ve yılda 50,000 m3 genleştirilmiş perlit üretilmektedir.


Perlite önemli bir ekonomik özellik ürün niteliği kazandıran teknik özellikler genleştirilmesinden sonra elde edilmektedir.

Genleştirilmiş perlit çeşitli uygulama alanlarında istenen şu özelliklere sahiptir.

1) Gözeneklilik
2) Hafiflik
3) Isı ve ses yalıtıcılık(Yutuculuk)
4) Kİmyasal Pasiflik
5) Yanmazlık

Bazı Uygulama alanlarında erlitin yanlız bir özelliği kazanmakla birlikte uygulama alanlarının bir çoğunda birden fazla özelliğinin etkili olduğu bilinmektedir.

GÖZENEKLİLİK

Bu özellik perlit taneciklerindeki boşluk hacmini toplam tanecik hacmine oranının ortalaması olarak tanımlanır.Gözeneklilik perlite emicilik ve yüzeyde soğuma özellikleri kazandırmakta ve bu nedenle bu özelliğn gerekli olduğu uygulama alanlarında önem taşımaktadır.Su kirliliğini giderme çalışmaları ve ısı yalıtıcılığı aranan durumlarda su emicilik istenmemektedir.Bunun nedeni gözeneklere dolan suyun ısı iletkenliğini arttırması olmaktadır.Bu durumda silikon veya bir maddeyle gözenekler pasifleştirilerek perlit “hidrofobize” edilmektedir.

Perlitin gözenekli yapısı başta süzme yardımcı maddesi olmak üzere tarım,kimyasal maddeler için (Örn:tarım-savaş ilaçleı,temizleyiciler) taşıyıcı olarak kullanılmasını sağlamaktadır.

HAFİFLİK

Bu özellik gözenekli bir yapıya sahip olmanın bir sonucu olarak belirlenmektedir

Tane büyüklüğü dağılımına (granülametre) ve genleşme oranına bağlı olarak genleştirilmiş perlitin birim hacim ağırlıkları oldukça farklı değerlerde olabilmektedir.

Çeşitli kullanım alanlarında istenen birim hacim ağırlığa sahiptir.Hafiflik özellikle prefabrik yapı malzemesi üretiminde ve çeşitli dolgu malzemesi kullanımında perlit uygulamasını özendirici önemli bir nitelik olarak belirmektedir.

ISI VE SES YALITICILIK

Isı ve ses yalıtıcılık özelliği hafiflik gibi boşluklu(gözenekli) bir yapının sonucu olarak beliren bir özelliktir.Kuru perlit dolgusunun 24 C daki ısı iletkenlik hesap değeri kuru birim ağırlığına bağlı olarak,32 Kg/m3 birim hacim ağırlığında 0.04 W/m C dan 180 Kg/m3 birim hacim ağırlığında 0.055 W/m C kadar farklılık göstermektedir.Aynı sıcaklıkta cam yününün 0.037 W/m C ısı yalıtıcılığına sahip olduğunu söylemek perlitin yalıtıcılıktaki mükemmelliğini belirtmeye yardımcı olacaktır.

Bu özelliğinden dolayı perlit çimento ve alçı gibi bağlayıcılarla sıva,yalıtım betonu yapımında kullanılmakta ve ucuzluk,yanmazlık,bakteriyal ayrışmaya sonsuz direnci özelliğinden dolayı,diğer yalıtıcı malzemeler karşısında vazgeçilmez avantajlara sahip bulunmaktadır.

Ses emicilik ve ses yalıtıcılık konusunda da perlit veya perlitli ürünlerin önemli özendiricilikleri vardır.5 cm kalınlığındaki perlit gevşek dolgusu 13 dB düzeyinde ses yalıtımı sağlar.Bu değer aynı kalınlıktaki cam yünü için 12 dB stropor için 13 dB dir.

Görüldüğü gibi perlit ses geçirgenliğini önlemede dolgusu alışılmış diğer malzemelere göre eşit performans vermenin dışında ucuzluk dayanıkılık gibi özellikleriyle de üstünlük sağlayacak düzeydedir.Ayrıca büyük salonların perlitli sıvayla sıvanması duvarların ses özelliğini artırmakta çınlamayı ve yankılanmayı ortadan kaldırarak akustik özelliklere önemli katkıda bulunmaktadır.

KİMYASAL PASİFLİK

Perlit kararlı kimyasal yapısı nedeniyle kimyasal reaksionlara girmeyen ve suda çözünmeyen bir maddedir.Bu özelliğinden dolayı perlit çeşitli kimyasal maddelerle birlikte onları etkilemeden kullanılabilmekte ayrıva fiziksel özellikleriyle de katkı yapmaktadır.(Perlit sadece derişik hidroklorik asitte çözünmektedir)Bu çerçevede perlit dolgu maddesi,kimyasal madde taşıyıcısı,süzme yardımcı malzemesi,yalıtım maddesi vb.yerlerde kullanılmaktadır.

YANMAZLIK

Anorganik bir yapıya sahip olan perlit özellikle hafiflik ve yalıtıcılıkla kendisine rekabet edebilecek organik kökenli yapay malzemelere oranla yanmazlık üstünlüğüne sahiptir.

Yanmazlık özelliği yanında yüksek ısılarda uzun süre bozulmadan dayanabilme ve ısı ısı yalıtıcılık özelliği bulunduğundan yangında zarar görmesi istenmeyen önemli yapı elemanlarının korunmasında kullanılır.Uygun detayda düzenlenen koruyucu perlit katmanları 700 C - 900 C arasındaki yangın sıcaklığında 4 saate kadar taşıyıcı çelik elemanları koruyabilmektedir.Yanmazlık ve ısı yalıtım özelliğinden dolayı metalurji sanayiindede kullanılmaktadır.

Neden Perlit Kullanılmalıdır ?

Etiper Perlit binalarınızda yaşayacak çağdaş ısı yalıtım malzemesidir.

İnşaatlarda çatı ve duvarların ısı yalıtımında gereken önem verilerek yapılırsa sağlanacak enerji tasarrufunun getireceği faydalar çok fazladır.

Tüm dünyada ve Türkiyemizde inşaatlarda yaygın olarak genleşmiş Etiper Perlit kullanılmaktadır.

Etiper Perlit; yağ, içme suyu ve benzeri gıda sularının filitrasyonunda, sanayide, tarımda inşaatta kullanılmaktadır.

Etiper Perlit tabiatta radyoaktif içermeyen madenlerdendir.

Etiper Perlit, binalarınızla yaşayacak çağdaş ısı yalıtım malzemesidir. Etiper kullanılan binalarda yazlar serin, kışlar sıcak geçer.

Etiper Perlit anorganik bir madde olup; yüksek ısıda özelliğini kaybetmez, yangının sıçramasını ve dağılmasını önler.

Bünyesinde açık ve kapalı binlerce hava boşluğu olması nedeniyle hafiftir. Bu gözenekler, Etiper Perlit'e olağanüstü ısı yalıtım özelliği kazandırır.

Benzersiz bir ses yutucusudur. Gözenekliğinin ve hafifliğinin bir sonucu olarak Etiper Perlit, yüksek frekanslı sesleri etkisiz hale getirir.

Etiper Perlit, kararlı kimyasal yapısı nedeniyle kimyasal reaksiyona girmez. Nötr bir malzeme olup, suda erimez, çürümez, bozuşmaz.

Etiper Perlit, İnşaatlarınızın konforu, paranızın tasarrufu demektir. Hafifliği nedeniyle demir ve çimento kullanımını % 10 azaltır, maliyetleri düşürür.

Konutlarınızı genişletir; yüksek ısı yalıtım özelliği nedeni ile duvar kalınlıkları azalır, böylece bina kullanma alanı artar.

Hafiftir deprem sigortasıdır. Binanızın ölü yükünü azaltır. 150m2 ' lik dairenizi 15 ton kum yerine 0,5 ton (500kg) Etiper Perlit ile sıvayabilirsiniz.

Etiper Perlit ödediğiniz paranın karşılığını aynı yıl içinde yakıt tasarrufundan geri alırsınız.


Çatılarda Perlit Kullanımı

Etiper Perlit bozulmaz, bina ömrü ile birlikte yaşar. Etiper Perlit kullanılan binalarda yazlar serin, kışlar sıcak geçer. %40 yakıt tasarrufu sağlar. Darbeli sesleri yalıtır. Fare ve haşere barındırmaz ve haşereden zarar görmez. Sudan etkilenmez, çürümez ve bozuşmaz. Yanmaz bir malzeme olduğu için evinize yangın sirayetini en az 4 saat geciktirir. Hafiftir, taşınması ve uygulanması çok kolaydır. Steril ve doğal madde olduğundan sağlığa zararlı değildir. Hammaddesi yerli olup, en etkin ISI YALITIM malzemeleridir.

Çimento

Çimento, ana hammaddeleri kalkerle kil olan ve mineral parçalarını (kum, çakıl, tuğla, briket ..vs.) yapıştırmada kullanılan bir malzemedir. Çimentonun bu yapıştırma özelliğini yerine getirebilmesi için mutlaka suya ihtiyaç vardır. Çimento, su ile reaksiyona girerek sertleşen bir bağlayıcıdır. Kırılmış kalker, kil ve gerekiyorsa demir cevheri ve / veya kum katılarak öğütülüp toz haline getirilir. Bu malzeme 1400-1500°C'de döner fırınlarda pişirilir. Meydana gelen ürüne "klinker" denir. Daha sonra klinkere bir miktar alçı taşı eklenip (%4-5 oranında) çok ince toz halinde öğütülerek Portland Çimentosu elde edilir. Katkılı çimento üretiminde; klinker ve alçı taşı dışında, çimento tipine göre tek veya birkaçı bir arada olmak üzere tras, yüksek fırın cürufu, uçucu kül, silis dumanı vb. katılır. Çimento birçok beton karışımında hacimce en küçük yeri işgal eden bileşendir; ancak beton bileşenleri içinde en önemlisidir.
En çok kullanılan çimento tipleri Portland Kompoze Çimento, Katkılı Çimento, Cüruflu Çimento ve Sülfata Dayanıklı Çimento'dur, bunun dışında özel amaçlar için Beyaz Portland Çimentosu ve diğer bazı tip çimentolar kullanılmaktadır. Normal betonda agrega taneleri en sağlam unsur olduğundan, diğer iki unsur (çimento hamuru ve aderans) mukavemeti belirlemektedir. Çimento hamurunun mukavemeti önemli ölçüde su/çimento oranına da bağlıdır.
Betonda kullanılan çimento tipleri ve uygunluk değerlendirmesi TS EN 197 serilerinde standartlaştırılmıştır,
Çimento
Bölüm 1: Genel çimentolar, bileşim, özellikler ve uygunluk kriterleri;
Bölüm 2: Uygunluk değerlendirmesi.
TS EN 197-1 standardı çıktıktan sonra özel amaçlı üç çimento standardı dışındaki bütün eski standartlar yürürlükten kaldırılmıştır. Bu üç standart TS 21 Beyaz Portland Çimentosu, TS 22 Harç Çimentosu ve TS 10157 Sülfatlara Dayanıklı Çimento standartlarıdır. Yürürlükten kaldırılan genel amaçlı çimentoların eşdeğerleri yeni standartta kapsanmaktadır (Tablo 1).
Yeni TS EN 197-1 standardı, ülkemizde şu anda beton üretiminde kullanılan çimento tiplerinden daha fazla çimento tipinin kullanılabileceğini sağlamaktadır.
ÇİMENTO TİPLERİ
Çimentoların İşaretlendirilmesi
TS EN 197-1, çimentoları, CEM I’den (Portland Çimentosu) CEM V’e (kompoze çimento) kadar beş ana tipte işaretlendirmektedir. Işaretleme şunları içermektedir: ana çimento tipi; Portland çimento klinkeri oranı; ikinci ana bileşen; standart (örn. 28-günlük) dayanım sınıfı ve erken dayanım kazanma hızı.
Örneğin bir Portland Cüruflu Çimento tipi şu şekilde gösterilir:
CEM II/A-S 42,5 N

Alt-sınıf “N” normal erken dayanımı, “R” hızlı erken dayanımı göstermektedir.


Standart dayanım sınıfları


Alt-tip, ikinci ana bileşeni (bu örnekte yüksek fırın cürufunu) göstermektedir.


Portland çimentosu klinkerinin oranını (A) yüksek, (B) orta ve (C) düşük olarak göstermektedir.


Ana çimento tipi

























Çimentonun Bileşen Malzemeleri


Tablo 1’de de gösterilen TS EN 197-1‘deki değişik çimento tiplerine göre çimentonun bileşen malzemeleri şu şekildedir:
• ana bileşen, örn. Portland çimentosu klinkeri;
• ikinci ana bileşen, örn. uçucu kül, yüksek fırın cürufu, kalker, silis dumanı;
• minör ilave bileşen, örn. uçucu kül, yüksek fırın cürufu, kalker, doğal puzzolan;
• priz ayarlayıcı, örn. kalsiyum sülfat;
• kimyasal katkılar, örn. pigmentler, hava sürükleyici katkılar.
İkinci ana bileşeni belirten harfler şu şekildedir:
S – yüksek fırın cürufu;
D – silis dumanı;
P – doğal puzzolan;
Q – doğal kalsine puzzolan;
V – silissi uçucu kül;
W – kalkersi uçucu kül;
T – pişmiş şist;
M- üsttekilerden ikisi veya daha fazlası.


Tablo 1: TS EN 197-1’e Göre Çimento Tipleri


İptal Edilen Türk Standardı

İptal Edilen Türk Standardına Göre İşaretleme
Çimento
TS EN 197-1


İşaretlemesi

Klinker İçeriği,


%


TS 19



Portland Çimento

CEM I

% 95-100 Klinker


TS 12139

PCÇ

Portland-Cüruflu Çimento

CEM II/A-S

% 80-94 Klinker + % 6-20 Cüruf


CEM II/B-S

% 65-79 Klinker + % 21-35 Cüruf


TS 12141

PSFÇ

Portland-Silis Dumanlı Çimento

CEM II/A-D

% 90-94 Klinker + % 6-10 S.Dumanı


TS 10156


TS 26






Portland-Puzolanlı Çimento

CEM II/A-P

% 80-94 Klinker + % 6-20 D.Puzolan


CEM II/B-P

% 65-79 Klinker + % 21-35 D.Puzolan


CEM II/A-Q

% 80-94 Klinker + % 6-20 DK.Puzolan


CEM II/B-Q

% 65-79 Klinker + % 21-35 DK.Puzolan


TS 640

UKÇ

Portland-Uçucu Küllü Çimento

CEM II/A-V

% 80-94 Klinker + % 6-20 SU.Kül


CEM II/B-V

% 65-79 Klinker + % 21-35 SU.Kül


CEM II/A-W

% 80-94 Klinker + % 6-20 KU.Kül


CEM II/B-W

% 65-79 Klinker + % 21-35 KU.Kül


TS 10156



Portland-Pişmiş Şistli Çimento

CEM II/A-T

% 80-94 Klinker + % 6-20 P.Şist


CEM II/B-T

% 65-79 Klinker + % 21-35 P.Şist


TS 12140

PLÇ

Portland-Kalkerli Çimento

CEM II/A-L

% 80-94 Klinker + % 6-20 L.Kalker


CEM II/B-L

% 65-79 Klinker + % 21-35 L.Kalker


CEM II/A-LL

% 80-94 Klinker + % 6-20 LL.Kalker


CEM II/B-LL

% 65-79 Klinker + % 21-35 LL.Kalker


TS 12143

PKÇ

Portland-Kompoze Çimento

CEM II/A-M

% 80-94 Klinker + % 6-20 Katkılar


CEM II/B-M

% 65-79 Klinker + % 21-35 Katkılar
-----------------------------------------------------------------------------------

Çimento Genel Teknik Şartnamesi


İnşaatta kullanılacak çimento Türk Standartlarına (TS. 19) uygun olacaktır.
İdare ya da müteahhidin sorumlu elemanlarının gerekli gördüklerinde alınacak örnek, yetkili laboratuarlarda analiz ettirilecek, çimentonun Türk Standartlarına uygunluğu tespit edilecektir.
Çimentonun şantiyeye giriş tarihi ile miktarı müteahhit ve idare ile birlikte düzenlenecek tutanakla tespit edilecektir.
İnşaat için gerekli çimento miktarı iş programına uygun olacak şekilde şantiyede depo edilecektir.
Çimentolar, net ağırlığı 50 kg. olmak üzere, üzerinde fabrika markası bulunan ağızları orijinal olarak kapalı, yırtıksız, deliksiz kâğıt torbalar içinde bulunacaktır. Muhtelif fabrikaların çimentoları ayrı inşaat ünitesinde karıştırılarak kullanılamaz. Çimento rutubetsiz ve üzeri örtülü yerlerde depolanacaktır. Depo ya da ambarlarda; çimento torbaları zeminle temas etmeyecek şekilde ahşap ızgara üzerine en çok sekiz sıra halinde istif edilecektir.
Halen piyasada mevcut muhtelif cins ve isimdeki çimentolar :
1.- Normal portland çimentosu TS = 19
2.- Yüksek fırın portland çimentosu TS = 20
3.- Traslı çimento TS = 26
4.- Siman fondü
5.- Beyaz çimento TS = 21
6.- Süper siman
Hususi fenni şartnamesinde belirtilmek şartıyla ve özel nakil vasıtası temin edilebildiği hallerde inşaatta dökme çimento kullanılacaktır.

------------------------------------------------------------------------------------

21. YÜZYILIN ÇIMENTOLARI
Jean Claude Rauman
Lakewood, Colorado , USA
Shandeep L. Sarkar
Houston ,Texas , USA
Abstract
As we step into the 21st cetury and portland cement crosses 175 yeras of age , the rising
global cement consumption touches the 1.500 million ton mark. Although there has been a
significant change in the strength characteristics of cement since Aspdin era , the cement
industry is faced with several new challenges in this millenium. One of theseis the impact of
Kyoto agreement to reduce atmospheric CO2 emission. Production of binary , ternary and
quaternary components blended cements appears to be viable solution to achieve this
environmental target. Since there is an imminent need to move away from prescriptive cement
specifications to performance based specifictions , accomodation of performance oriented
blended cements in the new cement specifications will address the key issue of lowering th
portlan cement clinker factor in cement.
Özet
21. yüzyılla birlikte portland çimentosu yıllık 1.5 milyar ton tüketimiyle 175. yılına giriyor.
Aspdin zamanından beri çimento dayanım özelliklerinde belirgin degisiklikler olmasına
ragmen , çimento endüstrisi yeni bin yılda devrim niteliginde bir kaç yeni degisiklikle
karsılastı. Bunlardan biri karbondioksit emisyonunun azaltılmasını amaçlayan Kyoto
anlasmasının yaptıgı etkidir. Iki , üç , dört katkılı çimentolar bu çevresel hedefin ulasımında
bir çözüm olarak görülmektedir. Sınırlamalar koyan tarifçi standardlar yerine performansa
dayalı sartnamelere ihtiyaç duyulmaktadır. Performansa dayalı standardlar çimentodaki
portland çimentosu klinkeri oranının azaltılmasında anahtar rol oynıyacaktır.
Tarihi
Medeniyetin baslangıcından bu yana insanoglu tasları ve tuglaları bir arada tutacak malzeme
bulmaya çalıstı. Eski çaglarda dahi bu tip bir malzemenin yapıda çesitlilik ve esneklik
getirecegi açıktı. Kullanılan en eski baglayıcılardan biri “çamur” dur. Bugun hala çamurla
saman veya diger bitki fiberleri karıstırılarak baglayıcı kapasiteleri artırılmıs yapı blokları ve
parçalar dünyanın çesitli bölgelerinde kullanılmaktadır.
Mısırlılar alçıtası harcını Cheops Piramidlerinin (~300 BC) yapımında kullandılar.Bunlar saf
olmayan alçı tasının yakılmasıyla yapılıyordu (1). Yunanlılar ve Romalılar kil içeren kireç
tasının kalsinasyonundan hidrolik kireci ürettiler. Dahası belli volkanik birikintilerin ince
olarak ögütülüp kum ve kireçle karıstırıldıgında yalnız normal kireç harcından daha dayanımlı
degil ayrıca suya dayanıklı oldugunun farkındaydılar. Fakat 18.yüzyıla kadar baglayıcı
maddelerin dogası anlasılamamıstır.
Birkaç öncü çabadan sonra¸ Joseph Aspdin adında bir Leeds müteahhiti portland
çimentosunun patentini 1824 yılında aldı(2). Bundan sonra hidrolik baglayıcıların kullanımı
tüm Avrupa ve Kuzey Amerika’da yayıldı. Portland çimentosunun üretiminde kullanılan
ekipmanlarda gelismeler oldu.
Döner fırındaki ilk gelismeler 1877yılında Ingiltere’de basladı ve Fredrick Ransome patentini
1885 ‘de aldıgı ilk döner fırınla birlikte anılır(2). Ransome’ın fırını o devirdeki çimento
dünyasında devrim niteliginde olsa da islevsel döner fırın uzun yıllar sonra üretime girdi.
Ransome’ın kesfinden sonra birkaç sene sonra bazı öncü Amerikan mühendislerinin döner
fırını çocukluk çagından çıkardı. Amerika’daki ilk ekonomik döner fırın Hurry ve Seaman
Atlas Çimento Fabrikası tarafından 1895 yılında üretime girdi.
Portlan çimentosunun üretiminin artmasıyla çimento ve hammaddelerinin özelliklerinin
belirleme ve deney çalısmalarına baslandı. Çok sayıda deneyden sonra temel çimento
deneylerine 1900 yılında standard getirildi ancak o devirden buyana bir kaç tanesi revize
edildi ve tüm dünyada çimento standardlarına yenileri eklendi.
Günümüzde çimento dünyasının karsı karsıya kaldıgı çevresel sorunlar artmaktadır. Örnegin ¸
bir çimento klinkerinin üretilmesi bir ton CO2 gazının açıga çıkmasına yol açar. 21. yüzyıla
girmemizle birlikte Kyoto anlasmasına göre ton basına düsen CO2 emisyonunu azaltmak ¸
daha düsük klinker oranlı çimento üretmek ¸ daha az dayanıklılık problemleri ¸ alkali silika
reaksiyonuna göre formule edilmis çimentolar¸ geciktirilmis etrenjit olusumu ve sulfat
etkilerine göz önüne alarak çimentolar üretmek zorundayız. Hidrolik çimentonun geleceginin
degeri artırılmıs çevreyle dost üründe oldugunu belirtmek yanlıs olmaz.
Durum
Dayanıklı alt yapı için kalitenin birinci hedef oldugu yeni çag için çimento arastırmasında
maaliyet karsılastırması en az pahalı olanla yapılmamalıdır. Aspdin’in zamanından bu yana
çimentonun dayanımı sekiz kat arttı. Fakat mekanik özelliklerindeki gelisme betonun servis
ömrü boyunca dayanıklılıgında paralel bir gelisme göstermedi.
Su anki ve gelecekteki ihtiyaçlar arasındaki fark için ne teknolojik bir eksiklik ne de
mühendislik dehasına nede ekonomik gelisim için çevre sorumlulugumuzu bir tarafa
atmamıza gerek var. Bu da en pahalı otoyollar ¸ köprüler ¸ yapılar vb. yerine en iyisini
yapmaya dayanmalıdır. Daha dayanıklı yapılar yapmak için ilham kaynagımız hala iyi
durumda olan Neolitik¸ Roma ¸ Bizans ve Osmanlı zamanlarından kalan antik yapılar
olmalıdır. Yalnızca yapım teknikleri degil mükemmel mimarisi olan yapılarda kullanılan
malzemeleriyle de insanı hayrete düsürürler. Performans dizayn yapanın ¸ müteahhit ve beton
üreticisinin sorumlulugundayken neden betonu olusturan en önemli malzemelerden biri olan
çimento olmasın.
Üreticinin bakıs açısından bakıldıgında bir ikilem içinde oldugu görülür. Bir yandan çimento
ihtiyacı karsılayabileceginden çok daha fazla olacak (Bakınız Sekil 1)¸öte yandan yakında
etkin hale gelecek olan Kyoto anlasmasındakiCO2 emisyon limitleri bulunmaktadır. Yeni
kapasite artırımları için çevresel nedenlerden dolayı izinler zorlastıkça daha az klinkerle daha
çok çimento üretmek kesinlikle çekici bir çözümdür.
Çimento
kapasitesi milyon
ton
50
60
70
80
90
100
110
50
55
60
65
70
75
80
85
90
95
100
105
110
Çimento Ihtiyacı
Milyon ton
1973 1978 1983 1988 1993 1998 2003
Sekil 1.Amerika çimento üretimi ve ihtiyacı
1994 yılında Gebhart(3) Kuzey Amerika’da kullanılan portland çimentoları üzerine bir
arastırma yaptı. Arastırmanın ana hedefleri çimento özellikleriyle ilgili modern bilgi saglama
ve standard gelisimindeki ihtiyaçları belirlemektir. Arastırma gösterdiki modern betonların
sülfat miktarı ¸ incelik ve dayanımı özellikle Tip I ve Tip II için 50 yıl önce üretilenlerden
daha fazladır.
50 li yılların çimentolarıyla karsılastırıldıgında günümüzün çimentoları ortalamada daha fazla
kireç yogunlugu ¸C3S ve alkali miktarına ve daha homojen bir yapıya sahiptir. Çimento
özellikleri de buna paralel olarak degisti ¸ daha hızlı basınç dayanımı ve çimento
özelliklerinde daha az degisim görülmektedir. Fakat ¸ aynı yüksek dayanıklılıkta beton
ürettigimizi iddia edemeyiz. Klinker yapısı ve özellikleriyle beton durabilitesi arasındaki
iliskiyle ilgili bilgimizi gelistirmeliyiz.
Yas üretim yapan fırınlar yavas yavas yerlerini kuru üretim yapan ön ısıtıcılı ¸ ısı jenaratörlü
ve minimum hava akımlı fırınlara bırakıyorlar. Sonuç olarak büyük oranda yakıt sarfiyatı
önlenmis fakat yan etki olarak hammaddeleden veya yakıttan gelen florür ¸ klorür ve diger
alkaliler klinkerde yogunlasmasına neden olmustur. Çevresel nedenler bazı çimento
fabrikalarının fırınına toz olusumunu azaltmak için reinfluzasyon üniteleri kurulmustur. Bu
bir kısım kalsinize olusum malzeme alkali sülfat maddeleri bakımından zengindir.Alkali
sülfatlar minör bilesenler olarak nitelense de betonun dayanıklılıgı üzerine etkileri vardır.
Yüksek alkali içeren portland çimentoları alkali silis reaksiyonlarıyla iliskilendirilir. Yüksek
alkali çimentoları reaktif agregalarla birlikte kullanıldıklarında diger olumsuz sartların
biraraya gelmesiyle birlikte alkali silis reaksiyonuna girerler. Alkaliler alkali sülfat mineraller
olusturmak üzere sülfatlarla reaksiyona girerler. Bu alkali sülfatlar ¸K2SO4¸ Na2SO4¸ kalsiyum
sülfat ¸ sodyum ve potasyum tuzları ve kalsiyum potasyum sulfat ‘tır.Tüm sülfat tuzları
yüksek oranda çözünür oldugundan sülfat bilesenleri betonda iç sülfat etkisinde bulunan sülfat
iyonlarının kaynagı olabilir. Bu ¸ yükske sıcaklıklarda geciktirilmis etrenjit olusumu olarak da
bilinir.
Dünya Çimento Üretimi
1994 ve 1995 yılları için olan Cembureau raporlarına göre 10 yılda % 50 artısla 1994 yılında
dünya çimento üretimi 1,39 milyar tona ulastı. Yıllık büyüme oranı aynı dönemde ortalama
%4 ‘dü. 1997 yılına dek bu büyüme oranı daha yüksekti fakat 1998 yılında %2 küçülme
kaydedildi. Bu Asya krizinin oldugu seneydi. Sekil 2 de dünya çimento tüketim oranları
gösterilmistir. 2000 yılında tüketim miktarının 1.5 milyar tonun biraz üzerinde olması
beklenmektedir.
Geçen 25 yıl boyunca çimento endüstrisinde üretim ekipmanlarını modernize etmek için
yatırımlar yapıldı. Fakat A.B.D.’nin kapasitesi 1975’lerden 20. yy’ın sonuna kadar
degismeden kaldı. (Bakınız Sekil 1) Su anda çimento tüketimi kapasitenin 20 milyon ton
üzerindedir. Gelecek bes sene içerisinde her yıl eklenmesi beklenen kapasitelere ragmen
ABD’nin 15 milyon ton açıgı olacaktır.
Kararlı fakat makul tüketim Batı Avrupa’da oldu. (4). 1996 yılında toplam tüketim 215
milyon ton , 1997 yılında 220milyon ton ve 1998 yılında 225 milyon ton olarak bildirildi.
Yıllık %2.5 büyüme gerçeklestirildi. Türkiye yaklasık 37 milyon ton üretimiyle pazarın önde
gelenlerindendir.
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
Çimento Üretimi milyon ton
1996 1997 1998 1999 2000 Yıllar
Sekil 2. Son bes yıldaki dünya çimento tüketimi
ABD’de bir çok firmadan meydana gelen çimento endüstrisi 4.2 milyar dolar yıllık ciro ve
17.000 kisilik is hacmine sahiptir. Beton endüstrisi ise 20 milyar dolar yıllık ciro ve 275.000
kisilik is hacmine sahiptir. Beton yapı endüstirisi (yerinde döküm ve prefabrik ) ise 100
milyardolar ciro ve 2 milyon is hacmine sahiptir.(tamir , yapım , yenileme, demir isçiligi ,
beton döküm, yerlestirme , bitirme ve ekipman sektörleri).
Performansa Dayalı Standardlara Duyulan Ihtiyaç
Yeni binyıla girisimizle birlikte tarifçi standardlar yerine performansa dayalı standard ihtiyaç
oldugu açıktır. Aksi halde çimentoda bulusların devam etmesi imkansızdır. Betonun en eski
çaglardan günümüze yapı malzemesi olarak tercih edilmesinin sebebi bulunabilirligi,
çesitliligi ,çevre dostu olması (diger yapı malzemeleriyle karsılastırıldıgında) , ekonomikliligi
ve dayanıklı yapılabilmesidir. Performans standardları uygulanmadıkça bu görünüm tersine
dönecektir.
Çabuk degisen dünyamızda bir senelik bir bilgisayar teknolojik olarak eski sayılabilirken
çimento endüstrisi 60 yıllık bir standardla yürümektedir. (Tablo 1). Her 10 ile 20 senede bir
gelisim gözlenebilmektedir. Örnegin ,1960’da ASTMC595 , 1992’de ASTMC115’in kabulu
1998 yılında onaylanan ASTM 1157’in revizyonudur. Sormamız gereken soru neden ASTM
C595’e göre üretilen çimentonun satısı ABD’de %1’in altındadır.
Tablo 1. ASTM Çimento Standardlarının degerlendirilmesi
ASTM C1157 Nedir
Günümüzde ASTM C150(6) ve AASHTO M85 kimyasal ve fiziksel özelliklerinde
sınırlamalarla birlikte 8 tip portlan çimentosunu kapsar. ASTM C595(7) ve AASHTO M 290
genel ve özel uygulamalr için bes çesit katkılı hidrolik baglayıcı tanımlar. Fakat standard
sartnamelerinde çimento ve olusturan malzemelerin bilesimleri ve fiziksel özellikleriyle ilgili
sınrılamalar bulunmaktadır. Sadece cürüf veya puzolan veya her ikisinin portlan çiemntosuyla
kullanımını içerir. Tersine C 1157(Cool farklı performans yükseltici mineral bilesenlerin (dogal
puzolan, çeltik külü , uçucu kül ve cüruf vb.nin )limitsiz olarak kullanımına izin vermektedir.
Basit olarak standard performansa dayalı ve düsük klinker oranlarına izin vermektedir. ASTM
Tip I, II, III, IV, V geleneksek çimento tiplerinin sınıflandırılmasının aksine performanslarıan
göre Tablo 2 ‘deki sekilde sınıflandırılmıstır.
Tablo2. Çimentolar için standard performans sarnameleri
Tip GU Özel tipler gerekmediginde genel yapılar için
çimentolar
Tip HE Yüksek erken dayanım
Tip MS Orta seviyede sülfata dayanıklı
Tip HS Yüksek seviyede sülfata dayanıklı
Tip MH Orta seviyede hidratasyon ısısı
Tip LH Düsük seviyede hidratasyon ısısı
R Seçenegi ASR dayanıklı çimento
ASTM Standardı Uygulama Yılı
C150(6) 1940
C595 1960
Düsük alkali çimentosu 1961
C1157(Cool 1992
Portland çimentosu C1157 1998
ASTM C 1157 söz edilmesi gereken eksiklikleri olan çok mükemmel olmayan fakat gelecek
için 21.yy’da atılan büyük bir adımdır. ASTM C150 ve C595 ‘de degisiklikler yapıldıgı gibi
iyilestirme için ASTM C 1157’yede aynısı uygulanabilir.
Gelecegin Çimentoları
Alkali Silis Reaksiyonuna Dayanıklı Çimento
ASR’nin durdurma sorumlulugu endüstriye bırakılmıstır.Tablo 3 ‘de %5’den %25’e kadar
ASR’den etkilenen ABD’deki betonlar verilmistir.
Tablo 3. ASR den etkilenen tahmini yıllık beton üretimi
Yapı Tipi Çimento (milyon
ton)
ASR den etkilenmis
beton yüzdesi
Asr’den etkilenen
beton miktarı (m3)
Özel yapı 43.8 - 7.6
Konut 21.2 5 2,4
Ticari 19.3 10 4,4
Diger 3.1 10 0.8
Kamu 47 - 15
Yapı 10.2 5 1.15
Cadde 29.6 15 8.5
Su 8.4 25 4.8
Hizmet amaçlı 1.0 10 0.2
Diger 2.7 5 0.35
21. yy’da yüksek performanslı çimento için yaptıgımız arayıslarda ASR’yi önleyecek
çimentonun acil ihtiyacı içindeyiz. Çesitli çalısmalar gösterdiki lityum bilesenleri betondaki
ASR olusumunu olumsuz olarak etkiler veya geciktirir. (9). ASR’ye dayanıklı çimento
üretimi için lityum bilesenleriyle portland çimentosunun birlikte ögütülüp karıstırılması için
bir çalısma yapıldı. Optimum sülfat miktarının belirlenmesi için lityum karbonat ve lityum
hidroksit mono hidrat üretildi. Bir karısım kullanılarak deneme üretimi yapıldı . Kapalı devre
degirmen lityum hidroksitle birlikte daha uzun dönem yüksek dayanım saglarken çimento
daha az ASR jeli üretti.
Gecikmis Etyrenjit Olusumuna (GEO) Karsı Alınması Gereken Önlemler
Gecilmis etrenjit olusumuna diger adıyla ısı nedeniyle olusan gecikmis genlesmeye(10) son
zamanlarda büyük bir önem verilmistir. Hangi terim seçilirse seçilsin GEO iç sülfat etkisini
belirtir. Daha önceden bulunan etrenjiti yok edecek veya ilk olusumunu engelleyecek kadar
yüksek ısıda sonradan olusan etrenjit anlamına gelir. Hem yerinde dökme hem de prefabrik
betonlarda görülür. Laboratuvarlarda harç ve betonlar üzerinde yapılan çalısmalar
göstermistirki GEO çatlak ve genlesmeyle birlikte bazı kosulların olusmasıyla görülür.
Malzeme sıcaklıgı 60° C nin üzerinde olmalıdır.Çimentoların kütlece SO3/Al2O3 oranı en az
0.5 – 0.6 arasında olmalıdır. (11) Bir çok çimento çesidi¸ modern ASTM III çimentoları dahil
olmak üzere bu kosulu saglar. Isıl uygulamadan sonra bakım ya su içerinde yada neredeyse
suya doygun hava kosullarında yapılmalıdır.Bunlar gerekli ama yeterli olmayan kosullardır.
Genlesme oranı veya maksimum genlesme miktarı birkaç faktöre dayanır. Bu faktörlerden bir
kısmı çimento yapısıdır. Yüksek alkali çimentolarda genlesme daha fazladır fakat yeteri
miktarda cüruf veya uçucu külle harmanlanmıs çimentolarda yok varsayılabilecek kadar veya
hiç genlesme olmaz. (12)
GEO ‘dan kurtulma tezlerinden biri olan düsük alkali ve düsük sülfat (<3>30mm) oranının ve
(<5m) ince çimento partikülleri oranının azaltılmasıyla iyilestirilir. Bu nedenle granülometrisi
kontrol edilmis daha bir dane dagılımı gösterirler. Granülometrisi kontrol edilmis çimentolar
yüzey alanı daha fazla olan çimentolardan daha hızlı dayanım kazanabilirler. Uçucu kül ve
cüruflarla yapılmıs katkılı çimentolarda kullanmaya çok uygundurlar. Granülometrisi kontrol
edilmis çimentonun hızlı dayanım kazanması uçucu kül ve cüruftan dolayı yavas dayanım
kazanımını telafi eder.
Uçucu kül ¸ cüruf veya silika içeren katkılı çimentoların gelisimine izin vermek için ilk önce
yeni performansa dayalı standardların (örnegin ASTM C1157) ve bu kategorideki çimentolar
için olan uygulama sartları ve hükümlerin uygulamaya konması gerekmektedir. Eger
gerekirse ulusal standardlar revize edilmeli veya bu tip çimentoları da içerecek sekilde
degistirilmelidir. Çimento endüstirisinin ortak deney standardlarına ihtiyacı oldugunu
söylemek yanlıs olmaz. Bu deneylerin uluslararası olarak standardlasması kalite kontrolün
uluslararası seviyede tanınmasını kolaylastıracaktır.
Son on yılda bir kaç ülke standardlarını farklı miktarlarda kireç tası ilavelerine ¸bazılarında
%35’e kadar¸ izin verilmistir. Modern ögütme sistemleri yüksek verimlilige sahip
ekipmanlarla donatılmıstır. Dik bir gradasyon kusma veya geciktirilmis prize neden olabilir.
Düsük miktarda kireç tası tozu gradasyonu kabalastırır daha düz hale getirir ve
dezavantajlardan arındırır.
Yapılar insaat mühendisligi ve yapı bilimindeki gelismelerle dizayn olarak karmasıklasıp ve
alan olarak genisledikçe yüksek performanslı çok amaçlı çimentolara ihtiyaç artacaktır.(15)
Geleneksel cüruf ¸ uçucu kül ¸ silis dumnaı veya dogal puzolan içeren iki bilesenli katkılı
çimentolar performans ve fonksiyon sartlarını artık saglayamamaktadırlar. Sonuç olarak çok
bilesenli katkılı çimentolar önem kazanmaya basladılar ve büyük olasıkla gelecek yüzyılda
arastırmaların odagı olacaktır. Üçlü veya dörtlü katkılı çimentoların arastırmalarla üretime
geçecek ve 21. yy’da kullanımları gelisip yaygınlasacaktır. Bilgi çagı merkezli yaratıcılıkla
yüzen havalimanları ¸ yüzen sehirler ¸ çok genis köprüler ¸ yeraltı yapıları veya ultra yüksek
yapılar gibi büyük yapı projelerinde maaliyeti düsük fakat ucuz olması gerekmeyen hızlı yapı
teknolojilerine ihitiyaç vardır. Rahat yasam alanı için sosyal sartları ¸ çevreyle uyumu ve
yapıların bakımının kolaylıgı için çimentoda reaksiyon kontrol fonksiyonu ¸ yapı kontrol
fonksiyonu ve akıllı fonksiyon konularında devrim niteliginde olan degisimler gerektigini
göstermektedir.(20)
Tipik bir örnek olarak çok genis köprülerin yapımında sualtı beton dökümü gerekmesidir. Bu
tip betonların yapımı zor sartlar getirir. Örnegin 50cm akma çapı , 8 saat veya daha fazla bu
akıskanlıgın korunması , 30 saat veya daha kısa sürede priz ,30 °C veya altında ısı olusumu ve
91 günde 280kgf/cm2 basınç dayanımı (21). Böyle bir performans elde etmek klinkerin
bilesenlerini degistirerek mümkünken , katkılı çimento kullanmak yeni bir klinker tipinin
üretiminin maaliyeti dikkate alındıgında daha avantajlıdır. Ayrıca uzun dönemde kaynakların
korunması ve enerji tasarrufu saglar. Genel olarak cüruf , uçucu kül veya silis dumanı ile
yapılan iki bilesenli çimentolar bu performans kriterlerini saglayamazlar. Bu özellik üç
bilesenli katkılı çimentolar kullanıldıgında saglanabilir.
Bu üç bilesenli çimentoların daha iyi yayıldıgı , daha az bosluk olustugu , daha homojen ve
baglayıcı partiküllerin etrafında daha ince bir su tabakası olustugu bilinmektedir. Sertlesmis
üç bilesenli bir çimentoda C-S-H yapısı baglaycı bilesenlerin yapısına baglıdır. Priz alma ,
dayanım gelisimi üç bilesenin karısım oranları , özellikleri ve inceligine baglıdır. Erken
yaslarda dayanım harmana giren ek bilesenlerin artmasıyla azalmasına karsın 28 günlük
dayanımları normal portland çimentosuna esit veya daha fazla olmaktadır.
Genel olarak uçucu kül dolgu malzemesi olarak rol alsa da betonda ısı olusumu cüruflu
çimentodan daha düsüktür ve uçucu kül miktarının artmasıyla açıga çıkan ısı düser. (22). Iyi
kürlenmis üç bilesenli çimentoların geçirgenligi az olmasına ragmen karbonatlasması daha
fazladır. (23). Uchkiwa(24) tarafından yapılan bir çalısma göstermistir ki alkali iyonların
difuzyonu ve hareketleri sertlesmis pastadaki bosluk yapısına baglıdır. Küçük kılcal bosluklar
jel bosluklardan daha fazla difüzyonu engellemede katkıda bulunurlar. Alkali iyonların
difüzyon katsayısı portland çimentosunun sertlesmis pastasında cüruflu çimento veya uçucu
küllü çimentoya göre daha fazladır. Klorürün difuzyon katsayısı üçlü bilesenlilerde ikili
bilesenlilere göre daha düsüktür.(25)
Sonuçlar
Bugün çimento endüstrisinin önünde büyüyen çevresel zorluklar bulunmakdır NOx ve SOx
emiyonlarında sınırlamalar endüstri tarafından takip edilmektedir. Ek olarak Kyoto
anlasmasına göre çimento fabrikaları CO2 emisyonlarındaki artan sınırlamalar ve limitlere
cevap vermek zorundadırlar. Buna bir çözüm ise düsük klinker oranlı çimentolar üretmektir.
Bu özellikle CO2 emisyonuna yol açmayan bilesenler kullanan katkılı çimemntoların üretimi
anlamına gelmektedir. Bu ayrıca bu yüzyılda artan çimento ihtiyacını karsılayacak bir kaynak
saglayacaktır. Çimento üreticisinin bakıs açısından katkılı çimentoların üretimi fazla yatırım
yapmadan tesis kapasitesini artıracaktır. Bugunkü egilim tek katkılı çimentolar yerine iki , üç
dört farklı katkılı çimentoların üretimidir. Bu çimentolar iki katkılı çimentolardan daha
verimli olmaktadır. Bir kısım portland çimentosunun kireç tası tozuyla yer degistirmesinin
avantajları anklasılmıs ve bir kaç ülkede kullanılmaya baslanmıstır. Arastırmalar
göstermistirki kontrol edilmis granülometri katkılı çimentoların özelliklerini iyilestirmektedir.
Çimento fabrikalarının hazır beton tesislerine göre daha iyi ekipmanlara sahip oldugu ve
hammadde ve son ürünün takibinin daha iyi oldugunu söylemek yanlıs olmaz.
Tarifçi standardlar yerine performansa dayalı standardlara acil olarak ihtiyaç duyuldugu
açıktır. Örnegin yeni ASTMC1157 standardı hem özel hemde genel uygulamalar için hidrolik
baglayıcıları dikkate almaktadır. Bu yeni standarda göre çimentolar ASR’nin kontrolü ,
sülfata dayanıklılık için mevcut TipII ve Tip V çimentolarının yerine kullanılabilir. Veya
sıcak havada beton dökümü için ısı açıga çıkmasını engelleyebilir. Çimentonun yapısı veya
bilesenleri üzerine herhangi bir sınır konmaması çok önemlidir ve yalnız yeni standardlar bu
tip performans sartlarını içermelidir.
Iyi kalitede ve reaktif olmayan agregaların azaltılmasıyla ASR riski olan agregaların kullanma
zorunlulugu olusmustur. Bu arastırmaları ASR problemiyle basedebilecek yeni bir çimento
gelistirmeye yöneltmektedir. Lityumlu çimentonun üretimi ASR problemini çözmekte bir
alternatif olabilecektir.