GEOSENTETİK ÜRÜNLER

 Geotekstil
 Örgülü Geotekstil
 Örgüsüz Geotekstil
 Geogrid
 Tensar
 Geomembran
 Geocell ve Geokompozit
 Enkadrain
 Enkamat


Örgülü Geotekstilin Kullanma Amaçları

 Takviye Amacı
 Ayırma Amacı
 Alt zeminin bölgesel oturması
 Alt zemin bölgesel çökmesi


1-) Takviye Amacı

Örgülü geotekstil alt temel ile zemin arasında bir ayırım oluşturur. Bu, pahalı alt temel malzemesinin zeminle karışmasını önleyerek yük taşıma kapasitesinin korumasını ve zaiyatın minimuma indirilmesini sağlar

2-)Takviye Amacı

Örgülü geotekstil, yüksek çekme kuvveti altında düşük uzama oluşturması nedeniyle takviye tabakası olarak kullanılabilir. Takviye amacı aşağıdaki mekanizmalarla gösterilir.

Alt temel tabakasının lastik genişliğine göre daha geniş bir alanda esnemesi oluşturur.
Bu esneme ile örgülü geotekstilde betonarme plaka içindeki çeliğinkine benzer bir çekme kuvveti oluşur. Bunun sonucunda iyi bir yük dağılımı, üniform oturma ve tekerleğin yaptığı oyulmaların asgariye indirilmesi sağlanmış olur. Bu da alt temelin büyük bir esneme rijitliği kazandığını gösterir.


3-)Alt zeminin Bölgesel Oturması

Bu durumda tekerlek yükü kısmen alt zemin, kısmen örgülü geotekstil tarafından taşınır. Yükün yayılma yüzeyi genişler ve temel altındaki zemin üzerinde basınç azalır. Böylece oturmalar ve oyulmalar minimuma indirilir
4-) Alt zemin Bölgesel Çkmesi

Yerel çökmenin belli bir değeri aşması halinde plastik deformasyon oluşur. Örgülü geotekstil tekerlek yükünün bir kısmının hemen sönümleyerek ve yerel çökmenin oluştuğu bölgenin kenarlarında ters yönde kuvvet oluşturarak yoldaki bozulmayı önler. Sonuçta daha az oturma ve oyulmalar ile bir yük dağılımı sağlanır.


KULLANIM ALANLARI:

Örgülü geotekstil;
 Yük taşıma kapasitesinin arttırılması,
 Alt temel tabakasının kalınlığının sınırlandırılması,
 Zemin ile alt temel tabakasının ayrılması amacıyla geliştirilmiştir.
Ayrıca:

Bisiklet yolları
Otoyolları
Şehir içi otoyollar
Karayolları
Kırsal kesim yolları
Geçici yollar
Takviyeli toprak duvarlar
Demiryolları
Tramvay ve hafif raylı sistemler
Yaya yolları
Hava alanları
Drenaj sistemleri

ÖRGÜSÜZ GEOTEKSTİL



 Yol inşaatları
 Bina inşaatları
 Zemin uygulamaları
 Drenaj ve filtrasyon sistemleri
 Hidrolik yapılar
 Atık depolama sahaları ve arıtma tesisleri
 Barajlar ve diğer hidrolik yapılar
 Zemin iyileştirme uygulamaları,
Geotekstillerin benzersiz özellikleri ile yapılarınız işlevlerini tam olarak yerine getirecektir.
Geotekstil malzemeden tasarruf sağlar ve işçiliği hızlandırdığı için maliyeti azaltıcı ve ekonomik bir üründür.
Örgüsüz Geotekstil İşlevleri:

Koruma:

Mükemmel uzama özelliği sayesinde, geotekstil yüksek bölgesel yüklere olduğu gibi, inşaat safhasında oluşabilecek gerilmelere son derece dayanıklıdır. Geotekstiller hassas malzemelerin zarar görmelerini engeller ve oluşabilecek gerilme çatlaklarına karşı yapıyı takviye ederler.

Ayırma:

Geotekstillerin gözenekli yapısına rağmen, bu gözeneklerin boyutları geotekstilin doğal zemin, kum ve çakıl gibi tabakalar arasında etkin olarak ayırma görevini yerine getirebilmesini mümkün kılacak şekilde oluşturulmuştur



Filtrasyon:

Geotekstillerin gözenek yapısı suyun geçişine müsade ederken silt ya da kum gibi ince taneli malzemeleri tutar. Geotekstillerin özel yapısı filtrenin tıkanmasını önlemektedir




Drenaj:

İğneleme işleminden geçirilen geotekstillerin, suyun geotekstilin kendi hareketini de temin ederek, tamamen drene edilmesini sağlar.



Geotekstillerin Kullanım Alanları:

Yol inşaatları
Kalıcı yollar
Geçici yollar
Park alanları
Yol genişletme
Asfalt yenileme
Havaalanları
Demiryolları
Bina inşaatları
Temeller
Taban betonları
Ses emme özelliği
Teras çatılar
Bahçe çatılar
Bina inşaatları
Temeller
Taban betonları
Ses emme özelliği
Teras çatılar
Bahçe çatılar
Drenaj ve Filtrasyon sistemleri
Drenaj boruları
Drenaj kanalları
Yüzey drenajı
Bina drenajları
Hidrolik yapılar
Kıyı koruma yapıları
Barajlar
Liman inşaatları
Nehir yataklarının korunması
Suni Göletler
Su rezervuarları




GEOGRID


GEOGRID, zemin takviyesi uygulamaları için yüksek mukavemetli, yüksek moleküler ağırlıklı polyster geogridtir. GEOGRID, polyster ipliklerin örülmesi ve ardından boyut stabilitesi ve uygulama hasarlarına karşı koruma amaçlı polimer kaplama malzemesi ile kaplanması ile imal edilir. GEOGRID'ın imalatında kullanılan polyster iplikler mükemmel bir krip mukavemeti yaratır. Yüksek molekül ağırlıklı polyster, zemindeki kimyasal maddelere ve hidroliz etkisi ile doğabilecek aşınmalara dayanıklıdır.



KULLANIM ALANLARI:
GEOGRID, takviyeli zemin istinat yapılarında ve seddlerde, düşük taşıma kapasiteli zeminlerin üzerinde inşa edilen demiryolları, karayolları ve havaalanlarından zemin takviyesi amacıyla başarıyla kullanılmaktadır


AVANTAJLARI:

Aynı çekme mukavemetine sahip rijit geogridlere göre %30 daha hafif ve daha ekonomikdir.
Krip mukavemeti yüksek polyester geogrid, yüksek kullanılabilir çekme mukavemeti ile gerekli geogrid miktarını azaltır ve maliyeti düşürür.
Taşınması ve serilmesi kolaydır.

TENSAR GEOGRİD :

TENSAR geogridleri inşaat mühendisliğinin çeşitli uygulamalarında kullanılmak üzere özel olarak geliştirilmiş yüksek mukavemetli polimer malzemelerdir.

TENSAR GEOGRİD NASIL ÇALIŞIR ?
TENSAR geogridleri değişik gereksinimleri karşılamak üzere, farklı mukavemetlerde ve göz açıklıklarında üretilmektedir. TENSAR geogridlerin üzerine dolgu veya granüler malzeme serildiğinde, malzeme daneleri geogridin açıklıklarıyla tam olarak kenetlenir. Geogridin yüksek mukavemetli elemanlarına sürtünen ve kenetlenen dolgu, böylelikle bir donatılı platform oluşturur




TENSAR GEOGRİDİN KULLANIM ALANLARI

Donatılı zemin
- İstinat duvarlarında
- Şevlerde
- Şev Tamirlerinde

TENSAR geogridleri özellikle donatılı zeminler için tek yönde mukavemetlendirilmiş geogridlerdir.
120 yıllık dizayn ömrüyle dikey istinat duvarları ve köprü yaklaşım dolguları gibi hassas inşaat mühendisliği yapılarında güvenle kullanılmaktadır

Stabilizasyon Donatısı

Yumuşak ya da zayıf zeminlerde inşaat yaparken, dolgu ya da kazık gibi pahalı, zaman kaybettirici çözümler yerine TENSAR geogrid gereğine göre tek veya birkaç kat olarak serilebilir.
Toprağın taşıma mukavemetini kenetlenme prensibiyle artıran TENSAR geogridler aynı zamanda hızlı uygulamayla zamanın ekonomi olduğunu kanıtlayacaktır.

Kaya Yüzey Koruması
Kaya düşmelerine karşı
Erosyon Kontrolü
Toprak erozyonuna karşı TENSAR-Mat
Asfalt Donatısı
Yansıma çatlaklarının ve tekerlek izinde oturmaların önlenmesinde
Drenaj
Yüksek akış kapasiteli TENSAR-Net
Atık Alanlarında
Hızlı ve kolay uygulanan drenaj sistemi olarak
Beton Çatlaklarına Karşı
Beton tamirinde donatı olarak





GEOMEMBRAN

Geomembran, kimyasal maddelere karşı yüksek direnç gösterdiği, çekme mukavemeti yüksek, geçirgenliği düşük, delinme ve çatlamalara karşı son derece dayanıklı olduğu için sızmalara karşı üstün bir koruma oluşturmaktadır. Ayrıca double-fusion kaynaklama sistemi ile ek yerlerinde kesin sızdırmazlığı sağlanmalıdır



Kullanım Alanları:



Su rezervuarları
Çöp ve katı atık depolama alanlar
Yapay göletler
Çökeltme ve havalandırma havuzları
Sulama kanalları
Zehirli atık depolama alanları
Sanayi atıkları depolama alanları
Hastane atıkları için depolama alanları

 Maliyet etkin bir yöntemle çevre koruma ve su depolama alanlarının kaplanmasını sağlar.
 Depolama alanlarında sızıntıyı önler ve atık suyun daha sonra yeraltı suyuna karışarak kirlenmesine engel olur.
 Özel olarak oluşturulmuş polimer bileşimi ile en iyi korumayı sağlar. Üstüm kimyasal dayanım, yüksek mukavemet, düşük geçirimlik ve yüksek zımbalama dayanımını bir arada sağlar.
 Güneş ışığının ve kimyasal atıkları tahrip edici etkilerine karşı en yüksek dayanımı sağlar.



Enkadrain


Her tür yatay ve düşey drenaj için bir drenaj malzemesidir. Bir veya iki tarafı ısı ile yapıştırılmış özel bir filtre örtüsü ile kaplanmış ve orta kısımda bir drenaj tabakasından oluşan kompozit bir malzemedir. Filtre örtüsü silt ve kil daneciklerinden en az etkilenip tıkanmaya karşı koyacak şekilde geliştirilmiştir. Drenaj tabakası suyun her yöne hareketine olanak verir. Hafiftir ve uygulanması kolaydır

Bazı kullanım alanları :
Istinad duvarlarında drenaj
Kazıklı temeller
Şev drenajı
Tüneller
Çöp havzalar
Yol kenarı drenajı
Spor sahalarıZiraat
Bodrum katlarda drenaj
Bahçe çatılarda drenaj

Yararları:
 Havalandırır - Duvarların terlemesini dolayısıyla küf ve mantar oluşmasını önlemeye yardımcı olur
 Hafif ve esnektir - Düzgün olmayan duvar tiplerinde de kolaylıkla uygulanabilir
 Ekonomiktir - Ek aksesuar gerektirmez (Şeritler yada özel montaj elemanları, v.b.) Kolay ve çabuk montaj.
 Güvenilir ve kalıcı
 Nemli zemini duvardan uzak tutar
 Zemin suyunu toplar ve uzaklaştırır
 Duvarlardaki su izolasyonunu korur
 Hidrostatik basıncı azaltır

Enkamat

Enkamat, erozyon kontrolü için beton, asfalt, taş, riprap gibi sistemlere alternatif olarak hafif, esnek kendini kanıtlamış bir malzemedir. Şevlerde, kanallarda, ırmak kıyılarında, kıyı ve rıhtımlarda yeşillendirme vb. erozyona maruz yerlerde doğaya kuvvetli bitkilendirme yapabilmesi için yardımcı amacıyla dizayn edilmiştir.



Erozyon, Rüzgar ve su genellikle önemli miktarda zarar verir. Bazı erozyon problemlerinin doğal yollarla, yani bitkilendirme veya doğada yok olabilen maddelerle çözülmesi zor olabilir. Bu durumda erozyonu önlemek için bunlara ek olarak kalıcı fakat doğaya zarar vermeyen bir kök donatılandırma sistemi gerekebilir. İşte burada Enkamat’ı kullanabilirsiniz.

Kullanım Alanları:
• Dolgu ve şevlerde erozyon kontrolü
• Irmak kıyıları yeşillendirme
• Dik ve kayalık şevlerin yeşillendirmesine yardımcı
• Suni göl, gölet ve dere kıyılarında yeşillendirme
• Çim spor ve oyun sahaları
• Golf sahaları
• Ön üretim rulo çim üretiminde



Asfalt Geotekstil, Geogrid ve Geokompoziti :

 Trafik yükleri, zemin hareketleri, iklim koşulları yol yüzeyinde yatay ve düşey olarak deformasyonlara sebebiyet verir. Yıllar içinde, bu yükler kaplamada çatlak oluşmasına yol açar. Eğer böyle bir yüzey üzerine doğrudan (yada kazındıktan sonra) yeni asfalt kaplaması yapılırsa, mevcut eski çatlakların yeni asfalt tabakaya yansıması riski vardır. Asfalt takviye geosentetikleri kullanımı bu yansıma çatlaklarını önler.

 Takviye geosentetikleri asfalt kaplama tabakası içinde, çatlaklara karşı mukavemeti arttırır, kaplama içindeki yatay çekme gerilmesinin önemli bir bölümünü absorbe eder ve düzgün bir şekilde geniş bir alana yayılmasını sağlar. Bu şekilde bölgesel göçmeler önlenmiş olur. Takviye edilmiş olan asfalt tabakaları daha yüksek dinamik taşıma mukavemetine sahip olur.

Kullanma Amaçları:
 Mevcut üstyapı üzerine yapılacak yeni asfalt kaplamadaki çatlakları önlemek.
 Aşırı soğuktan dolayı oluşan rötre çatlaklarını önlemek.
 Yol yapısında açılan çeşitli maksatlı kazıların tamiratı.
 Tekerlek izlerinin azaltılması.
 Yol genişlemeleri nedeniyle, derz çatlaklarını önlemek.
 Özellikle yüksek trafik yüküne maruz yollarda çatlak oluşmasını önlemek.
Asfalt Geosentetikleri Kullanımı
Tüm yol inşaatının kullanım ömrünü uzatır.
Temel tabakalarının yumuşamasını ve oyulmasını önler.
Taşıma kapasitesini arttırarak tekerlek izlerini küçültür.
Yansıma çatlaklarını azaltır ve geciktirir.
Yerel koşullara bağlı olarak uzun vadede 20-40 % tasarruf sağlar.

GEOTEKSTİLLERİN KULLANIM ALANLARI

Örgülü geotekstil alt temel ile zemin arasında bir ayırım oluşturur. Bu, pahalı alt temel malzemesinin zeminle karışmasını önleyerek yük taşıma kapasitesinin korumasını ve zaiyatın minimuma indirilmesini sağlar.Lokal çökmenin belli bir değeri aşması halinde plastik deformasyon oluşur. Örgülü geotekstil tekerlek yükünün bir kısmının hemen abzorve eder ve lokal çökmenin oluştuğu bölgenin kenarlarında ters yönde kuvvet oluşturarak yoldaki bozulmayı önler. Sonuçta daha az oturma ve oyulmalar ile bir yük dağılımı sağlanır. Zemin terimi bir bağlayıcı maddeyle tamamen veya kısmen çimentolaşmamış değişik türden minerallerin su ve hava ile karışımı ile oluşan malzemedir.Zemin mekaniği’ni kitlelerinin iç ve dış kuvvetler altında statik ve dinamik durumlarını inceleyen bilim dalı olarak tarif etmek mümkündür.Ancak kuruluşundan bu yana teorik zemin mekaniğinde kaydedilen ilerlemeler eldeki malzemenin son derece karmaşık nitelikleri nedeniyle,sınırlı olmuştur..Zemin mekaniğinde bilimsel olarak nitelendirilecek ilk çalışmalar 17 ve 18. y.y. da Fransız ordusunda gerçekleştirilmiştir. Özellikle siper yapımında zemin problemlerinin incelenmesinden ilk toprak basıncı teorisi C.A.Coulomb tarafından 1773 de yayımlanmış ve bu teori günümüze kadar kullanılmıştır.Rankine 1857 de bu teoriyi geliştirmiştir. Zeminin önemli özelliklerinden biri olan suya karşı geçirimlilik ve hidrolik eğim kavramı büyümekte olan kentlerde su getirmenin önem kazandığı 1800lerde Darcy tarafından geliştirilmiştir.

GEOTEKSTİL DONATILI ŞEVLERİN VE İSTİNAT YAPILARININ TASARIMI
İstinat yapılarının ve toprak dolguların geotekstil donatılı olarak tasarlanması özellikle son yıllarda geoteknik mühendisliği alanında giderek yaygınlaşan ve geniş uygulama alanı bulan bir tasarım yöntemidir. Geotekstil donatılı zemin istinat yapısı uygulamalarının yaygın hale gelmesinin nedeni, bu yöntemle alışılagelmiş büyük temel boyutlarına ve betonarme duvar kesitlerine ihtiyaç duyulmadan daha ekonomik ve daha estetik yapıların inşa edilebilmesidir.
Geotekstil donatılı istinat duvarı ve toprak dolguların uygulamaları yeni bir teknoloji olmasına rağmen bu yöntemin kullanıldığı bir çok yapı mevcuttur. Geçmişte bu yapıların bazıları şiddetli deprem etkilerine maruz kalmalarına rağmen birçoğu bu depremlerde hasar görmemiş ve ya az hasar görmüştür. Bu başarının önemli nedeni bu yapıların esnek davranış göstermesi yanında muhtemelen tasarımda geotekstil donatılı zeminin davranışının doğru olarak modellenememesi nedeniyle yüksek emniyet katsayıları kullanılmasıdır. Günümüzde önemli birçok projede geotekstil donatılıların kullanılmaya başlamasının ardından daha gerçekçi tasarımlara ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır. Bu çalışmada ilk olarak iki farklı dolgu malzemesinin kullanıldığı; farklı yüzey eğimine sahip geotekstil donatılı toprak dolguların davranışının analizi, geoteknik mühendisliği uygulamaları için geliştirilmiş PLAXIS programı kullanılarak sonlu elemanlar yöntemi ile analiz yapılmıştır.
Analizlerden elde edilen sonuçlar ENKASLOPE adlı limit denge analizi programından elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalar bu iki farklı yöntemle belirlenen potansiyel göçme yüzeylerinin yerleri ve geotekstil donatılara etkiyen eksenel kuvvetler arasında yapılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda sonlu elemanlar analizlerinde belirlenen göçme yüzeylerinin, limit denge analizlerinden elde edilen göçme yüzeyleri ile uyumlu olduğu ancak geotekstil donatılı yapının davranışının sonlu elemanlar analizleri ile gerçeğe daha yakın modellenebileceği görülmüştür.
Çalışmada ikinci örnek olarak, yumuşak temel zemini üzerine inşa edilmiş bir test dolgusunun PLAXIS programı ile kısa ve uzun süreli stabilite analizleri yapılmıştır. Burada sonlu elemanlar analizlerinden elde edilen sonuçların arazide ölçülen değerlerle uyumlu olduğu ve geotekstil donatılı yapının performansının temel zemini davranışından büyük oranda etkilendiği görülmüştür.
Çalışmada son olarak geogrid donatıların ve kaplama panellerinin kullanıldığı donatılı zemin duvarın davranışı sonlu elemanlar yöntemi ile ve limit denge analizi ile incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda donatılı yapının performansının inşaat adımlarından ve buna bağlı olarak oluşan kaplama paneli deformasyonlarından önemli oranda etkilendiği görülmüştür.

OTOYOLLARININ YAPIMINDA GEOTEKSTİL KULLANIMI VE ANKARA-İSTANBUL OTOYOLUNDA UYGULANMASI

Çalışmada, ülkemizde son yıllarda önemi ve kullanımı her geçen gün artan geotekstil malzemesi incelenmiş ve özellikle karayollarında geotekstil uygulamaları üzerinde detaylı bir şekilde durulmuştur.Geotekstil malzemesinin kullanım alanları ve fonksiyonları ve test metotları hakkında genel bilgiler verilmiştir Karayolu seperasyon uygulamaları, kaplamasız yol tasarım kriterleri, filtrasyon uygulamaları, yol dolgularında geotekstil kullanımı, yollarda drenaj uygulamaları, teknik şartnameler ve karayolu uygulamalarına ait çalışma örnekleri sonuçlarıyla sunulmuştur.Türkiye’de seperasyon (ayırma) amacıyla kullanılan ilk yol uygulaması olan Ankara-İstanbul otoyolunun Gümüşova-Gerede kısmındaki geotekstil uygulanması incelenmiştir. Kullanılma sebepleri, inşaat safhası ve maliyet hesapları sunulmuştur.Sonuç bölümünde ise bu çalışmadan elde edilen sonuçlar kısaca özetlenmiş, önemli hususlar belirtilmiştir.





KAYNAKÇA

• www.sistek2000.com
• www.imtek.com
• www.polyfelt.com
• ZÜMBÜL; Onur : Tez; Otoyollarının Yapımında Geotekstil Kullanımı Ve Ankara-İstanbul Otoyolunda Uygulanması, Yapı Eğitimi 2000 © Yüksek Lisans