ENDÜSTRİYEL DÖŞEMELER

Döşemeler, yapının duvar, kolon ya da çerçeve gibi düşey iskeleti üzerine oturan ve iki döşeme arasında oluşan mekanın üzerini örterek katlar arası ayrımı sağlayan, rijit yatay düzlemlerdir. Bunlar yapıda kapalı bir sistem oluşturarak dış yükleri karşılamakta, yapının düşey taşıyıcı sistemini bağlamakta ve sağlamlaştırmakta, düşey ve yatay kuvvetleri kolonlara ve / veya duvarlara iletmektedirler. Büyük açıklıklı sanayi yapılarında, yapı genel olarak zemine yayılmakta ve sistemi etkileyecek boyutlarda döşemeler yapılmamaktadır. Fakat çok katlı ve büyük açıklıklı sanayi yapılarında, oluşturulacak döşeme bileşenine, ağır ve titreşimi yüksek makineler konabildiği için yapılacak döşemelerde hesaplamalar ve kullanılacak ürünler, ağır ve hareketli yüklere mukavim olacak şekilde oluşturulmalıdır.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında ayrıca daha sık yapılan döşemeler; ofis, depo ve büyük makinelerin üst kotlarındaki balkon düzlemleri gibi amaçlar için üretilmektedir.

Bu düzenlemelerde döşemeyi taşıyan taşıyıcı bileşenler, sanayi yapısının ana taşıyıcı sistemi ile ilişkilendirilmeyebilmekte, kendi başına, münferit, yüklerini doğrudan kendi temel sistemine ileten strüktürler olabilmektedir.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında döşemelerin düzeni, yapının şekline ve taşıyıcı sitemine bağlıdır. Döşeme oluşumuna karar verirken, döşemenin genel yapım sistemi içindeki yeri, döşemeden beklenen fonksiyonları hangi sistemin karşılayacağı ve hangi sistemin uygulamada daha rasyonel ve ekonomik sonuç doğuracağının iyi etüd edilmesi gerekmektedir.

Döşeme sistemin yapısal kalınlığının dışında, diğer yapı malzemelerinin kalınlıkları da olacağı hesaba katıldığında, döşeme sisteminin rasyonel seçiminin önemi anlaşılmaktadır.

Döşeme, yalnızca düşey yükleri kolon ya da duvarlara iletmekle kalmamakta, aynı zamanda yatay kuvvetlere karşı da diyafram olarak ta çalışmaktadır. Döşeme, kısa doğrultudaki yükleri çerçeve ve / ve ya betonarme perde sitemine ileten yatay, yüksek bir kiriş olarak da düşünülebilmektedir (örn. rijit plak). Monolitik bir döşeme sisteminde diyafram davranışı tehlike yaratmamaktadır. Fakat geniş aralıklarla düzenlenmiş basit birleşimli çelik ya da prefabrike betonarme kiriş sitemlerinde döşeme diyaframının sağlamlığını artırmak gerektiğinde yatay çaprazlama kullanılmaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında, taşıyıcı sistem tarafından taşınan döşeme yüklerinin iki birleşeni bulunmaktadır:

Döşeme ve iskeletin sıva, şap, yükseltilmiş döşeme, tavan, havalandırma kanalları ve bunların ekipmanıyla birlikte kendini ağılıklarından oluşan kalıcı ya da ölü yükler.

Döşemenin, ekonomik ömrü boyunca maruz kalacağı ve kullanıma bağlı olan hareketli yükler.

Prefabrikasyon, hızlı yapım, gelecekteki büyümelere uygunluk gibi sebepler ile çelik malzemeler ile oluşturulan sanayi yapısı döşemleri, hareketli yükler altında oluşacak sehimi sınırlandıracak şekilde tasarlanmaktadırlar.

Bazı durumlarda, döşeme elemanlarındaki titreşim kullanıcıda rahatsızlık ve hoşnutsuzluk yaratabilir, ya da hassas cihazların çalışmasını olumsuz etkileyebilmektedir. Bu yüzden tasarımcını, döşeme sisteminin temel frekansını kontrol etmesi gerekmektedir. Yapıda, titreşimin algılanabilme eşiği tanımlanabilir olmadığından, bu gün kullanılan limitler deneyseldir. Günümüzde modern hafif döşemelerin, hassas cihazların çalışmasını etkileyen dinamik yüklere karşı duyarlı olduğuna dair veriler bulunmaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında döşemeler yangına karşı korunumlu olmaları gerekmektedir. Bu amaçla yapılan işlemlerden bazıları şunlardır:

Doğrudan döşeme plağını yangına dayanıklı bir yapı da seçilmesi ya da üzerinde koruyucu bir kaplama giydirilmesi,

Kirişlerin ve kolonların kaplanması,

Döşeme sisteminin tamamında, altta asma tavanlar ile ve yanlarda duvar ve eğik tavanlarla izole edilmesi.

Büyük açıklıklı sanayi yapılarında döşemeler, yapıda ses yalıtımı da sağlayabilmektedir. Çalışanların konfor koşulları doğrultusunda gürültü kontrolü için akustik yalıtım, göz önüne alınması gereken önemli bir etkendir. Bu akustik problemi karşılamak için döşeme, bir veya birkaç katmandan oluşturulmaktadır:

Tek katmanlı döşemeler, sadece yapısal döşemeyi kapsar. Döşeme plağının üstüne yapıştırılan bir kaplama ya da şap ve altını da plaster örtü ile çalıştırılır. Bu tip döşeme eğer ağırlığı yeteri kadar büyük ise, hava doğuşumlu gürültüye karşı yeterli yalıtım sağladığı halde, etkili seslere aynı tepkiyi verememektedir.

İki katmanlı döşemeler, yapısal döşeme ve kaplama ile ikisinin arasına serilen camyünü gibi bir yalıtım malzemesi ile oluşturulmaktadır. Bu tip döşemeye yüzer döşeme denmektedir.

İki katmanlı döşemelere alternatif olarak yapısal döşeme ve altına monte edilen asma tavan ile oluşturulabilmektedir.

Üç katmanlı döşemeler, bu iki yapım sisteminin, yani üzer döşeme ile asma tavanın birleşmesi ile oluşturulmaktadırlar.