Takılır - Sökülür Kalıplar

Beton döküm işleminden sonra sökülüp, başka bir imalat için tekrar kurulabilen kalıp sistemleridir. Ahşap ve çelik, bu sistemde en sık kullanılan kalıp malzemeleridir. Sanayi yapılarında da en çok kullanılan kalıp sistemleridirler. Büyük açıklıklı üretim mekanının temel, parapet perdeleri, kapıları, yapı içi üretim çukurları ve boşlukları, sanayi yapısını oluşturan hemen hemen tüm yardımcı tesislerin betonarme temel sistemlerinin üretiminde, bu tesislerin bazılarının betonarme perde, kolon, kiriş ve döşeme imalatlarında ve altyapı çalışmalarında kullanılabilmektedirler.



Bu tür kalıplar, beton hamurunun içine döküleceği ve sertleşinceye kadar sabit kalacağı, yapı elemanına biçim ve boyutunu veren kalıplardır. Ahşaptan yapılanlar birkaç kez kullanıldıktan sonra görevlerini kaybetmektedirler. Çelikten oluşturulanlar ise ahşaptan çok daha fazla kullanılabilir ve yenilenebilmektedirler. Yapımda kullanıldıkları yere göre adlandırılan (temel kalıbı, kolon kalıbı, kiriş kalıbı, perde kalıbı, döşeme kalıbı gibi) bu kalıp sisteminde, karşılıklı iki kalıp levhası; mesafe ayarlayıcılar, bağlantı (gergi) çubukları (tie-rod), düşey ve yatay takviyeler ile sabitlenmektedirler. 3 – 4 metreden yüksek kolon ve perdelerde, döşeme kalıplarında ve kiriş kalıplarında iskele kullanılması gerekmektedir.



Kalıp sistemleri ile ilgili genel olarak şu noktalara dikkat edilmektedir



Kalıp levhasının kalınlığı prizini almamış betondan gelen basınca göre belirlenmektedir. Ahşap elemanlarda bu kalınlığın 12mm’ den az olmaması gerekmekte, vibratörden gelecek ek basınç da dikkate alınmaktadır.



Kalıp elemanlarının kullanma sayısı, o kalıp sisteminin kalitesi ile ilgili iyi bir gösterge olmaktadır. Bu sayı ahşap kalıplarda 4, metal olanlarda ise 10'dan az olmamalıdır.




--------------------------------------------------------------------------------



Kalıp kullanım sayısının artırılması için;



1- Testere gibi ahşap kesici aletler kalıp montajında kullanılmamalıdır.

2- Takviyeler gerekenden fazla olmamalıdır.

3- Gerekenden fazla bağlantı elemanı ve çivi kullanılmamalıdır.

4- Vibratör kafası kalıp yüzeyi ile temas ettirilmemelidir. Kalıbın titreşimi isteniyorsa kalıp vibratörleri kullanılmalıdır.

5- Kalıplar demir montajından önce kalıp yağı ile yağlanmalıdır.

6- Beton dökümünden önce kalıplar su ile nemlendirilmelidir.

7- Paspayları düzenli yerleştirilmelidir. Demir, gerek montaj gerekse beton dökümü sırasında kalıpla temas etmemelidir.

8- B.A. perde ya da döşemede tesisat veya diğer amaçla projede gösterilmiş delik / boşluk varsa buraya rezervasyon için kutu konması gerekmektedir. B.A. kalıbında bir değişiklik yapılmamalıdır.

9- Pano bileşimlerinden beton dökümü sırasında beton suyu sızıntısı olmamalıdır.

10- Beton sonrası kalıp sökümünde zaiyat verilmemelidir.

Sökülen kalıplar vakit geçirilmeden temizlenerek yağlanmalı ve yatay olarak istif edilmelidir.

11- Kalıpta zedelenmiş yerler, sökümün sonrasında süratle tamir edilmelidir.